Do kolekcji UG trafiła unikatowa inkluzja

Gdańsk: Unikatowa inkluzja w kolekcji UG

Już niemal 17 tys. inkluzji liczy Muzeum Inkluzji w Bursztynie UG, którego misją jest gromadzenie i przechowywanie skamieniałości zachowanych w żywicach kopalnych, prowadzenie badań naukowych, kolekcjonowanie naturalnych odmian i form bursztynów oraz działalność edukacyjna.

Wartość uczelnianej kolekcji ponownie wzrosła – a to za sprawą nowego gatunku solfugi: Eognosippus fahrenheitiana Dunlop, Erdek & Bartel, 2023. (Arachnida: Solifugae), pajęczaka żyjącego współcześnie na terenach pustynnych. Jego angielska nazwa zwyczajowa „camel spider” nawiązuje do tej cechy, w języku polskim nazywany jest jednak solfugą lub solpugą.

– Skamieniałości solfug zachowane w bursztynie bałtyckim są niezwykle rzadkie. Nawet inkluzji jaszczurek czy skorpionów jest więcej - mówi dr Elżbieta Sontag z Pracowni Entomologii Ewolucyjnej i Muzeum Inkluzji w Bursztynie Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego. - Dlatego tym bardziej cieszy nas, że okaz ten trafił do naszej kolekcji. Nasz nowy nabytek ma kształt prostokątnego kawałka bursztynu o wymiarach 24 × 33 mm. Pajęczak jest prawie kompletny, choć powierzchnia grzbietowa jest częściowo zasłonięta przez detrytus i pęcherzyki powietrza, co nieco utrudnia jego fotografowanie.

Solfugi. Czym są?

Solfugi, których opisano 1208 żyjących współcześnie gatunków, nazywane są w innych językach skorpionami wiatrowymi, pająkami słonecznymi, wielbłądzimi lub pustynnymi. Są one umiarkowanie zróżnicowaną grupą, obecnie występującą głównie w cieplejszych szerokościach geograficznych i bytującą w suchych siedliskach. To szybko poruszające się, drapieżne pajęczaki z powiększonymi szczękoczułkami, co sprawia, że wyglądają bardzo groźnie, jednak w przeciwieństwie do pająków, nie posiadają gruczołów jadowych.

– W skali światowej to dopiero trzeci okaz i drugi gatunek solfugi, który został opisany z bursztynu bałtyckiego. Na jego podstawie opisano też rodzaj nowy dla nauki – dodaje dr Elżbieta Sontag. – Trudno sobie wytłumaczyć, skąd pustynny pajęczak w eoceńskiej żywicy, która kojarzy się z wilgotnym lasem, ale solfugi spotykane są również na terenach stepowych. Faktem jest, że miały one niewielką szansę wpaść do żywicznej pułapki i to tłumaczy ich unikatowość.

Wyjątkowa skamieniałość solfugi zachowana w bursztynie bałtyckim została pozyskana od prywatnego kolekcjonera Jonasa Damzena z Wilna i nazwana na cześć Związku Uczelni w Gdańsku im. Fahrenheita, którego władze zadbały o zakup okazu do kolekcji uniwersyteckiej Muzeum Inkluzji w Bursztynie UG.