.png)
Inicjatywa upamiętnienia społeczności Żydów, którzy mieszkali w Gniewie do 1939 roku, powstała 7 lat temu.
– Zalegała w sferze pragnień wraz z Festiwalem Kultur, który również udało się w tym roku równocześnie zorganizować – mówi Dariusz Karzyński, pomysłodawca tej inicjatywy. – Wydawałoby się, że dojrzewała wraz z możliwościami i okolicznościami realizacji tego projektu. Jest on mojego autorstwa, wykonany przez firmę Karli One Four oraz Marka Relicha, gniewskiego murarza. Przy projekcie pomagali kamieniarze Jan Gilgis i Łukasz Liana. Menorę wykonał Aleksander Dudka, obywatel Ukrainy. Tablicę zafundował burmistrz miasta Gniew – wylicza.
Jak podkreśla Dariusz Karzyński, pomnik sfinansowały osoby prywatne przy pomocy środków lokalnych wspólnot wyznaniowych, w tym także Kościoła katolickiego.
Pomnik jest aktem wdzięczności i szacunku dla byłej gniewskiej społeczności żydowskiej i samego państwa Izrael.
Dariusz Karzyński / pomysłodawca pomnika upamiętniającego społeczność żydowską, oraz Festiwalu Kultur
O genezie pierwszego Festiwalu Kultur w Gniewie mówił Maciej Czarnecki, burmistrz Gniewa.
– Wydarzenie zainicjowane zostało przez Dariusza Karzyńskiego – powiedział włodarz gminy. – Tego dnia, dzięki jego inicjatywie, odsłonięty został również pomnik wraz z tablicą upamiętniający społeczność żydowską zamieszkującą Gniew do 1939 roku. Pomnik zlokalizowany jest w miejscu byłej gniewskiej synagogi. Serdecznie dziękujemy za zaangażowanie.
W odsłonięciu pomnika uczestniczyli włodarze miasta z burmistrzem oraz przewodniczącym rady miejskiej. Stronę duchowną reprezentowali m.in.: ks. Marek Chmist, lokalny wikariusz, Paweł Tarnopolski, rabin Żydowskiej Mesjańskiej Wspólnoty „Shalom” z Warszawy, Tomasz Wrosz, prezes Stowarzyszenia na rzecz kultury „Gesher”, Artur Cnota, prezes Fundacji Centrum Nowy Człowiek, pastorzy i liderzy wielu wspólnot kościołów ewangelicznych. W uroczystości licznie uczestniczyli także mieszkańcy.
Festiwal Kultur w Gniewie
Podczas Festiwalu Kultur na gniewskiej scenie wystąpiły zespoły Melakh i Ahava wraz z grupą taneczną Zrimat Haim. Wydarzenie zakończyły występ Integracyjnego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowiacy” oraz pokaz fire show grupy „Black Dragons” z Opalenia.
Społeczność żydowska w Gniewie
Przypomnijmy, społeczność żydowska w Gniewie tworzyła własną gminę wyznaniową. Żydzi dobrze funkcjonowali w strukturach miejskich, m. in. w tych zajmujących się pomocą społeczną i ochroną zdrowia. Wielu Żydów zamieszkiwało na obecnej ulicy Brzozowskiego w Gniewie, noszącej niegdyś nazwę Judengasse, czyli ulica Żydowska. Była to ulica typowo rzemieślnicza, na której znajdowało się wiele sklepów i warsztatów.
W 1820 roku gniewscy Żydzi nabyli prywatny dom sąsiadujący z budynkiem bramnym gniewskiego zamku, który zaadaptowali na miejsce modlitw i siedzibę gminy żydowskiej. Cmentarz natomiast został założony przy drodze prowadzącej do Gogolewa, przy obecnej ulicy Chałubińskiego.
PRZECZYTAJ TEŻ: W gminie Gniew dofinansowano działania kulturalne. Wpłynęły 64 wnioski na konkurs
Kres społeczności żydowskiej przyniósł rok 1939, kiedy to gniewscy Żydzi zostali zamordowani przez hitlerowców. W tym samym roku doszczętnie zniszczono gniewską synagogę.
Dzięki inicjatywie Dariusza Karzyńskiego uczestnicy Festiwalu Kultur oraz odsłonięcia pomnika i tablicy poświęconych społeczności żydowskiej mieli okazję, aby bliżej poznać losy i kulturę Izraelitów, które tego dnia na nowo ożyły na ulicach Gniewa.
Napisz komentarz
Komentarze