Książka naukowca z Muzeum Stutthof nagrodzona w konkursie MSZ

- Historia tworzy jednostki i społeczeństwa. Później te jednostki i społeczeństwa tworzą historię. To kim byliśmy kiedyś i kim jesteśmy teraz pokazuje jak będziemy postępować w przyszłości - powiedział do laureatów minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau. Nagrody konkursowe zostały wręczone podczas uroczystego spotkania na Uniwersytecie Łódzkim.

Dr Danuta Drywa otrzymała III nagrodę w tym konkursie. Jej książka "Poselstwo RP w Bernie. Przemilczana historia" ukazała się drukiem jesienią 2020 roku. Dr Danuta Drywa jest kierownikiem Działu Dokumentującego w Muzeum Stutthof w Sztutowie, autorką wielu wydawnictw naukowych i popularnonaukowych, poświęconych historii KL Stutthof, oraz wystaw, w tym: „Żydzi w KL Stutthof” oraz wystawy poświęconej więźniarkom kobiecego obozu koncentracyjnego Ravensbrück „Tajne nauczanie Polek w KL Ravensbrück”. W jej dorobku znajduje się też jeden z pierwszych artykułów opisujących działalność grupy Ładosia.

- Początkowo monografia ta miała dotyczyć jedynie pomocy Poselstwa RP w Bernie udzielanej obywatelom polskim pochodzenia żydowskiego, przebywającym w Szwajcarii. Jednak badania pokazały, że nie można rozdzielić pewnych spraw, że wszystko się łączy i że działalność poszczególnych Komitetów Opieki nad Uchodźcami polskimi, które powstawały w krajach, gdzie przebywali polscy obywatele, nie byłaby do końca możliwa, gdyby nie pośrednictwo Poselstwa w Bernie z rządem polskim w Londynie – powiedziała dr Danuta Drywa podczas jednego ze spotkań promocyjnych książki  jeszcze w roku 2020.

Czym była wspomniana grupa Ładosia? Nieformalną formą współpracy polskich dyplomatów z Poselstwa RP w Bernie i przedstawicieli organizacji żydowskich na rzecz ratowania europejskich Żydów. Kierowana przez ambasadora Aleksandra Ładosia grupa dostarczała fałszywe paszporty południowoamerykańskie: Paragwaju, Peru, Haiti i Hondurasu, które miały ochronić ich posiadaczy przed wywózką do obozów zagłady w okupowanej przez Niemcy Polsce. Według różnych szacunków wydano w sumie od 8 do 10 tysięcy takich dokumentów. Jakub Kumoch i inni autorzy opublikowanej niedawno po polsku i po angielsku „Listy Ładosia” szacują liczbę ocalonych w ten sposób na co najmniej od 2 do 3 tysięcy.

W skład grupy wchodziło czterech dyplomatów Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej: Aleksander Ładoś, Konstanty Rokicki, Stefan Ryniewicz oraz Juliusz Kühl, a także dwóch pochodzących z Polski przedstawicieli szwajcarskich środowisk żydowskich: członek utworzonego przez Światowy Kongres Żydów komitetu RELICO (Komitetu Pomocy Żydowskim Ofiarom Wojny) Abraham Silberschein oraz przedstawiciel Agudat Israel Chaim Eiss.