Poza Kaszubami, żaden region nie ma muzeum poświęconego swojemu piśmiennictwu i muzyce

Pałac Przebendowskich i Keyserlingków, któremu ostateczny kształt nadano w połowie XIX wieku, obecnie prezentuje sobą styl neogotycki z wyraźnymi elementami renesansu. Bryła budynku, nietypowa dla pałaców Pomorza, kształtem i wyglądem nawiązuje do willi południowych Włoch.

Niebywałą atrakcją dla turystów i zagadką dla historyków sztuki, są odkryte podczas remontu pałacu malowidła naścienne. Wykonane są w stylu malarstwa pompejańskiego (15 r. p.n.e. - 63 r n.e.) i przedstawiają uroki przyrody oraz architektury Italii; są arkady, taras z balustradą oraz zamglony włoski pejzaż z morzem, wyspą i klifowym wybrzeżem. Polichromią o wysokiej wartości artystycznej, pokryte są wszystkie pomieszczenia pałacu.

Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej

W Pałacu obecnie mieści się Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko- Pomorskiej. Muzeum gromadzi i upowszechnia kaszubskie oraz pomorskie zabytki piśmiennicze i muzyczne, a także - związane z nimi - inne dobra kultury.

Poza Kaszubami, żaden region nie ma muzeum poświęconego swojemu piśmiennictwu i muzyce. Muzeum gromadzi literaturę, prasę, rękopisy, kartografię, numizmaty, grafiki, muzykalia i dokumenty życia społecznego a także materiały etnograficzne. Przez ponad 30 lat działalności Muzeum, zgromadzono ponad 100 tysięcy eksponatów, w tym: wysokiej wartości historycznej materiały źródłowe, dzięki którym możliwe jest poznanie dziejów Wejherowa, dokumenty z autografami rodów Wejherów czy też opublikowane w 1657 r. kazanie ks. Stanisława Trebnica wygłoszone na pogrzebie założyciela miasta Jakuba Wejhera.

W Pałacu Przebendowskich znajduje się także dział rękopisów i starodruków, pamiątek po pisarzach oraz działaczach kaszubsko-pomorskich. Jest dział audiowizualny i oświatowy. Muzeum poza prowadzeniem działalności statutowej, jest inicjatorem, organizatorem i koordynatorem wielu przedsięwzięć kulturalnych i naukowych, takich jak konkursy literackie, konferencje, spotkania z twórcami i działaczami regionalnymi, koncerty, promocje książek itp.

Historia muzeum

Aleksander Majkowski, najwybitniejszy twórca literatury kaszubskiej, pisał na łamach "Gryfa" w 1909 r.:

„Chcemy zachować skarby; nagromadzone przez Ojców; dla przyszłych pokoleń, i jednych i drugich łączyć pasmem tradycji".

Pomysł powołania w Wejherowie muzeum regionalnego pojawił się w tutejszym środowisku kulturalnym już przed II wojną światową i ponownie w latach 40. Trudne czasy II Rzeczypospolitej uniemożliwiły jego materializację, zaś zaraz po wojnie na przeszkodzie stanęła ideologia i polityka władz. Dopiero rok 1956 i powołanie w mieście oddziału Zrzeszenia Kaszubskiego dodało życia inicjatywom regionalnym i skonsolidowało działaczy.

W 1958 roku powstał projekt Muzeum Historii i Literatury lub Książnicy Wydawnictw Kaszubsko-Pomorskich. Jego pomysłodawcami byli Józef Rosener i Edmund Kamiński z Klubu Młodej Inteligencji Kaszubskiej w Kartuzach. Ówczesne warunki polityczne uniemożliwiły realizację tego przedsięwzięcia.

Kolejnym krokiem ku powstaniu muzeum regionalnego w Wejherowie była wystawa bibliofilska otwarta 28 sierpnia 1962 r. w sali Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, tzw. „Paradnicy". Organizatorami jej byli Adam Patok i Edmund Kamiński, wspólnie z członkami Klubu Młodych Kaszubów z Wejherowa. Zaprezentowano prywatne zbiory piśmiennictwa kaszubskiego, do tej pory niedostępne szerszej grupie odbiorców.

16 listopada 1964 r. w Powiatowym Domu Kultury w Wejherowie otwarto wystawę „Prasa kaszubsko-pomorska”, na której zgromadzono ponad 200 tytułów. Organizatorem jej był oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Wejherowie z ówczesnym prezesem Józefem Klasą. W międzyczasie prowadzono ożywioną działalność w zakresie gromadzenia zbiorów przy PiMBP w Wejherowie. Do tej akcji włączyli się m.in. członkowie Studenckiego Klubu „POMORANIA” z Gdańska. Pod koniec grudnia 1963 r., z inicjatywy Adama Patoka, Jerzego Kiedrowskiego, Edmunda Kamińskiego i Ireny Kameckiej (kierownika Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Wejherowie), zorganizowano w PiMBP dział regionalny. W miarę rozwoju miał on się przekształcić w przyszłą placówkę muzealną, gromadzącą materiały z historii i literatury regionu.

Sytuacja uległa zmianie, gdy 19 sierpnia 1967 r. zmarła Franciszka Majkowska. Wolą jej było przekazanie swojej spuścizny twórczej i archiwaliów dla przyszłego muzeum, o które zabiegał przed 1939 r. jej brat Aleksander - pisarz i działacz kaszubski. Do zabezpieczenia tej spuścizny zobowiązani zostali członkowie Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego - Jan Trepczyk, Miron Łukowicz i Edmund Kamiński.

W sierpniu 1967 r. zarząd oddziału ZK-P w Wejherowie zwrócił się do ówczesnych władz miejskich o przyznanie 2 pomieszczeń przy ul. Sienkiewicza 10 dla planowanego muzeum. Pozytywna decyzja w tej sprawie zapadła 28 września 1967 r. na sesji Powiatowej Rady Narodowej, dzięki szczególnemu wsparciu radnego Wiktora Zaracha.

Godziny otwarcia muzeum

wrzesień 2021 r.-czerwiec 2022 r.

Pałac i Książnica:

• poniedziałek, środa: 9:00-21:00
• wtorek, czwartek, piątek: 9:00-15:30
• sobota - niedziela:  10:00-15:00

Rezerwacja dla grup zorganizowanych: 58 736 18 21

Bilety wstępu

• zwykły: 10 zł
• ulgowy: 5 zł
• oprowadzanie: grupy do 25 osób – 30 zł
• Odrębnie płaci się za warsztaty i lekcje muzealne

Położenie

Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej znajduje się w województwie pomorskim, w powiecie wejherowski, w Wejherowie, Zamkowa 2a

Kontakt

• Pałac Przebendowskich i Keyserlingków ul. Zamkowa 2a, 84-200 Wejherowo, tel. 58 672 29 56, 58 736 18 21
• e-mail: [email protected]
• www.muzeum.wejherowo.pl