„Bëlny szkólny” pracuje w Uniwersyteckim Liceum Ogólnokształcącym. Zobacz zdjęcia!

„Bëlny szkólny” dla wyjątkowych pedagogów i nauczycieli

„Bëlny szkólny” to tytuł, jaki Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie przyznaje tym, którzy w szczególny sposób przyczyniają się do zachowania i rozwoju języka oraz kultury kaszubskiej. 

– Dobry nauczyciel, bo tak się tłumaczy tytuł corocznego wyróżnienia, to wyraz uznania dla talentu, pracy i wysiłku pedagogów uczących języka kaszubskiego oraz wyróżniających się działalnością dydaktyczną i społeczną – wyjaśnia prof. Danuta Stanulewicz z Uniwersytetu Gdańskiego, przewodnicząca kapituły od pięciu lat przyznającej ten tytuł. 

Tegoroczna gala tytułu „Bëlny szkólny” odbyła się w sobotę, 13 września w Audytorium Novum na Politechnice Gdańskiej.

Elżbieta Bugajna laureatką „Bëlny szkólny” 2025

Tytuł „Bëlny szkólny” w tym roku otrzymała Elżbieta Bugajna, nauczycielka języka kaszubskiego w Uniwersyteckim Liceum Ogólnokształcącym im. Pawła Adamowicza w Gdańsku. 

Elżbieta Bugajna to nie tylko nauczycielka – jest także poetką, pisze po polsku i kaszubsku, oraz jest laureatką wielu konkursów literackich. Zdobyła również prestiżowy tytuł Arcymistrza Pisowni Kaszubskiej. Jest też działaczką kaszubską i prezesem ZKP w Somoninie. W ubiegłym roku opublikowała artykuł „Edukacja kaszubska – plusy i minusy” jako część raportu „Co z tą edukacją?”. Został on przygotowany przez ETNOTANK – projekt Instytutu Kaszubskiego w Gdańsku. Od  lat współpracuje także z Okręgową Komisją Egzaminacyjną oraz z Ministerstwem Edukacji jako ekspert i rzeczoznawca.  

Zawsze się starałam, aby dzieci i młodzież, czy to w szkołach podstawowych, w gimnazjum, czy później w szkole średniej, rozumiały kaszubszczyznę i rozumiały to, czym jest kaszubska świadomość, żeby wciągnęły się w to, aby w przyszłości działać dla Kaszub.

Elżbieta Bugajna / nauczycielka języka kaszubskiego w Uniwersyteckim Liceum Ogólnokształcącym w Gdańsku

Statuetkę towarzyszącą nagrodzie „Bëlny szkólny” wręczyła Elżbiecie Bugajnej ministra edukacji Barbara Nowacka.

Nagroda „Bëlny szkólny” została ustanowiona w 2020 roku przez Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Ogłoszenie wyników konkursu nie bez powodu odbywa się w pierwszej połowie września – 7 września jest bowiem obchodzony Dzień Edukacji Kaszubskiej. 

Pierwszy tytuł „Bëlnégò szkólnégò” otrzymała Felicja Baska-Borzyszkowska, a w ubiegłym roku główną nagrodę zdobyła Elżbieta Pryczkowska.

Wyróżnienia w konkursie „Bëlny szkólny” 2025

Komisja konkursowa w tym roku wybrała zwyciężczynię spośród 13 zakwalifikowanych do tego tytułu nauczycielek języka kaszubskiego z całego regionu. Poza główną nagrodą, przyznano także dwa wyróżnienia. Otrzymały je: 

• Emilia Maszke, nauczycielka kaszubskiego w szkole w Lisich Jamach,
• Marzena Borzyszkowska, nauczycielka kaszubskiego w Szkole Podstawowej w Swornegaciach.

Nominowani są dla swoich uczniów autentycznymi przewodnikami w wędrówce po Kaszubach, a nade wszystko dbają o rozwój tożsamości kulturowej i zachowanie języka kaszubskiego. A patrząc na nominowane panie, możemy mieć pewność, że nauka języka kaszubskiego jest w najlepszych rękach.

Jan Wyrowiński / prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego

Lista nominowanych do nagrody „Bëlny szkólny” 2025

Nominowani do nagrody „Bëlny szkólny” w 2025 roku:

• Marzena Borzyszkowska ze Szkoły Podstawowej w Swornegaciach,
• Elżbieta Bugajna z Uniwersyteckiego Liceum Ogólnokształcącego z oddziałami dwujęzycznymi im. Pawła Adamowicza w Gdańsku,
• Hanna Dettlaff ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Bolszewie,
• Gabriela Dudzik ze Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Leźnie,
• Anna Gierszewska ze Szkoły Podstawowej im. Przyjaciół Ziemi w Kłodawie,
• Justyna Górska ze Szkoły Podstawowej im. Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski” w Lubni,

• Renata Hopa ze Szkoły Podstawowej im. Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski” w Redkowicach,
• Beata Jankowska z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 3 w Kościerzynie i z Zespołu Szkół w Grabowie Kościerskim,
• Anna Łukowicz z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Goręczynie,
• Emilia Maszke ze Szkoły Podstawowej im. ks. Anastazego Sadowskiego w Lisich Jamach,
• Anna Miotk ze Szkoły Podstawowej im. Alojzego Nagla w Nowym Dworze Wejherowskim,
• Anna Różek ze Szkoły Podstawowej w Męcikale i ze Szkoły Podstawowej im. Stanisława Sikorskiego w Wielkich Chełmach,
• Lucyna Sorn z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Mostach.

Kryteria przyznawania tytułu „Bëlny szkólny”

Kandydat do tytułu „Bëlny Szkólny” musi być czynnym zawodowo nauczycielem szkoły lub placówki oświatowej publicznej lub niepublicznej, z co najmniej 10-letnim stażem pracy w zawodzie nauczyciela-kaszubisty. Komisja konkursowa bierze pod uwagę zarówno umiejętności zindywidualizowanego podejścia do uczniów, jak i budowania zespołu klasowego, rozwijania zainteresowań kulturą, historią oraz językiem regionu. 

Do tytułu „Bëlny Szkólny” nominowani są pedagodzy, którzy dla swoich uczniów są autentycznymi przewodnikami w wędrówce po „małej ojczyźnie”, pokazując im często nieznane miejsca, historie, ludzi… A nade wszystko dbają o rozwój i zachowanie języka kaszubskiego. Pamiętając jednocześnie, jak pisał ks. prof. Janusz Pasierb, że „małe ojczyzny uczą żyć w ojczyznach wielkich, w wielkiej ojczyźnie ludzi”.

Dotychczasowi laureaci konkursu „Bëlny szkólny”

Dotychczasowi laureaci konkursu „Bëlny Szkólny”:

• 2020 r. – Felicja Baska-Borzyszkowska,
• 2022 r. – Wanda Lew-Kiedrowska, Witold Bobrowski,
• 2023 r. – Danuta Pioch,
• 2024 r. – Elżbieta Pryczkowska.

Kongres Nauczycieli Języka Kaszubskiego i artystyczne zakończenie gali

Centralnym punktem wydarzenia związanego z Dniem Edukacji Kaszubskiej była gala konkursu „Bëlny szkólny”, ale wcześniej nauczyciele i społecznicy spotkali się na Kongresie Nauczycieli Języka Kaszubskiego. Z perspektywy nauczyciela, dyrektora szkoły, przedstawiciela samorządu i parlamentarzysty omawiano problemy, z jakimi mierzy się edukacja kaszubska.

Natomiast po gali zebrani mogli w Operze Bałtyckiej obejrzeć spektakl „Wòlô Bòskô” (kasz. wola boska) – muzyczne widowisko w oprawie kaszubskich pieśni. Spektakl, którego autorem jest Damian Wilma, miał premierę w Teatrze Wielkim w Warszawie i w zeszłym sezonie był sześć razy wystawiany w ramach repertuaru Opery Narodowej.