Trwa kolejna odsłona konkursu „Tatczëzna”. Czekamy na zgłoszenia kandydatów!

Czym jest konkurs wiedzy o Kaszubach „Tatczëzna” i jaki jest jego cel?

To już czwarta odsłona konkursu wiedzy o Kaszubach w nowej formule organizowanej przez redakcję „Zawsze Pomorze” wspólnie ze Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim i Muzeum Kaszubskim w Kartuzach. Projekt jest skierowany do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych.

– Serdecznie zapraszamy do udziału w potyczce wiedzy o swoim regionie, jakim są Kaszuby. Poruszcie po raz kolejny regionalną wyobraźnię! – zachęca Łukasz Grzędzicki, wiceprezes ZKP i jednocześnie autor pytań. – Wierzę, że, tak jak w poprzednich latach, pytania nie sprawią problemu uczestnikom, a poszukiwanie odpowiedzi na nie będzie świetną przygodą i poszerzeniem wiedzy o naszym regionie.

Celami konkursu są: 

• pobudzanie świadomości regionalnej,
• popularyzacja wiedzy o historii, kulturze, tradycji Kaszub, a także o przyszłości tego regionu.

„Tatczëzna” integruje społeczność kaszubską, edukuje dzieci i młodzież w zakresie historii regionalnej, poszerza wiedzę o Małej Ojczyźnie.

– „Tatczëzna” to konkurs, który poprzez zabawę ma umacniać wśród dzieci i młodzieży z Kaszub poczucie identyfikacji z regionem oraz kształtować ich tożsamość – mówi Mariusz Szmidka, redaktor naczelny „Zawsze Pomorze”. – Jednocześnie promuje Kaszuby, szerzy wiedzę na temat naszej historii, tradycji i kultury wśród młodego pokolenia. Ważne, by mieli oni świadomość, że Kaszuby różnią się od reszty kraju nie tylko dziedzictwem kultury, pielęgnowanym od pokoleń językiem kaszubskim, specyficznymi obyczajami, strojami, kuchnią, ale też niezwykłą gościnnością, otwartością i pracowitością odwiecznych gospodarzy tych ziem.

Współorganizatorem konkursu jest Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, ale jego bezpośredni wykonawca to Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie oddział w Kartuzach. 

Konkursowi patronuje niezmiennie od lat przewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego Jan Kleinszmidt.

Kto może wziąć udział w konkursie „Tatczëzna”?

Konkurs „Tatczëzna” skierowany jest do uczniów szkół z powiatów: bytowskiego, kartuskiego, kościerskiego, lęborskiego, gdańskiego, puckiego, wejherowskiego oraz Trójmiasta. Mogą wziąć w nim udział uczniowie w podziale na trzy kategorie:

• I kategoria – klasy I-III szkoły podstawowej,
• II kategoria – klasy IV-VI szkoły podstawowej,
• III kategoria – klasy VII-VIII szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowe.

Prace oceni specjalnie powołane jury. Laureaci otrzymają nagrody rzeczowe, wyróżnione zostaną również szkoły, z których udział w konkursie weźmie najwięcej uczestników. 

• Wyniki konkursu zostaną ogłoszone w portalu „Zawsze Pomorze” 10 grudnia 2025 r., a w tygodniku „Zawsze Pomorze” – 12 grudnia 2025 r.

Czekamy na Wasze prace i życzymy dobrej zabawy.

Konkurs Wiedzy o Kaszubach „Tatczëzna” 2025. Pytania konkursowe

Kategoria: klasy I-III

1. W herbie którego miasta na Kaszubach znajduje się sylwetka niedźwiedzia?
2. W którym roku Gdynia uzyskała prawa miejskie?
3. Jakie miasto swoją nazwę wzięło od sprowadzonego na Kaszuby w XIV wieku męskiego zakonu?
4. Nieopodal Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku na Długim Targu stoi od stuleci fontanna. Jakie bóstwo z mitologii rzymskiej ona przedstawia?
5. Podaj nazwę miejscowości, w której w 2025 r. odbył się Zjazd Kaszubów.
6. W jakim mieście ma siedzibę Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej, w którego zasobach znajdują się unikatowe zbiory, bardzo ważne dla każdego badacza języka kaszubskiego?
7. Jak nazywa się najwyższe wzniesienie na Pomorzu?
8. Narysuj/namaluj/wykonaj obrazek przedstawiający któregoś ze Stolemów przedstawionych w baśniach/legendach/podaniach spisanych przez prof. Jerzego Sampa. 

Kategoria: klasy IV-VI

1. Podaj nazwę rzeki, która w Ustce wpada do morza.
2. Na św. Marcina (11 listopada), zgodnie z tradycją, króluje na stołach na Pomorzu jeden rodzaj drobiu. Podaj nazwę przyrządzanego w tym dniach ptaka.
3. Podaj imię księcia, za którego panowania Gdańsk otrzymał prawa miejskie na wzór Lubeki.
4. Podaj nazwę rzeki, nad którą leżą Będomin, Stara Kiszewa, Zamek Kiszewski.
5. Który powiat ziemski na Kaszubach jest najludniejszy (ma najwięcej mieszkańców)?
6. Podaj nazwę najmniejszego miasta w powiecie puckim.
7. Do jakiego zakonu należał w średniowieczu klasztor w Żukowie?
8. Jakie 5 przedmiotów, Twoim zdaniem, powinni włożyć mieszkańcy Kaszub do sondy kosmicznej, która mogłaby być wysłana z przesłaniem od Kaszubów do innych cywilizacji. Wymień i uzasadnij wybór (odpowiedź nie może być dłuższa niż 1,5 tys. znaków ze spacjami).

Kategoria: klasy VII-VIII i szkoły ponadpodstawowe

1. Podaj imię i nazwisko pierwszego w historii burmistrza Gdyni (został wybrany w 1926 r.).
2. Jak nazywał się król, którego pozłacana figura znajduje się na wieży Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku.
3. W którym roku Florian Ceynowa – uważany za ojca regionalizmu kaszubskiego, został skazany przez sąd w Berlinie na karę śmierci przez ścięcie toporem?
4. Jak nazywa się najmłodsze miasto na Pomorzu/Kaszubach? 1 stycznia 2025 r. miejscowość ta uzyskała prawa miejskie.
5. Który z literatów kaszubskich tworzących w I połowie XX w. publikował pod pseudonimem „Wôś Budzysz” – jego imię nosi m.in. ulica w Sopocie.
6. W którym roku weszła w życie ustawa przyznająca językowi kaszubskiemu oficjalnie status języka regionalnego?
7. W którym mieście w XVI w. bytowski pastor Szymon Krofey – autor najstarszych drukowanych zabytków języka kaszubskiego wydał przygotowany przez siebie modlitewnik/kancjonał?
8. Opisz i uzasadnij, jak Twoim zdaniem, przez najbliższe 30 lat będzie zmieniał się krajobraz Kaszub (odpowiedź nie może być dłuższa niż 2,5 tys. znaków ze spacjami).        

Najważniejsze informacje organizacyjne: Terminy i zasady

• Komplet odpowiedzi (prace) należy przesłać pod adres: 

Muzeum Kaszubskie w Kartuzach 
83-300 Kartuzy 
ul. Kościerska 1 

z dopiskiem na kopercie: „Tatczëzna. Konkurs wiedzy o Kaszubach”, lub dostarczyć osobiście do sekretariatu ww. placówki w godzinach jej pracy.

• Termin składania kompletu odpowiedzi (prac) upływa w piątek, 28 listopada 2025 r.
• Gala wręczenia nagród laureatom konkursu odbędzie się w Muzeum Kaszubskim w Kartuzach we wtorek, 9 grudnia 2025r. o godz. 16.
• Regulamin konkursu jest dostępny na stronie zawszepomorze.pl oraz na stronie ZKP – kaszubi.pl.

Regulamin konkursu „Tatczëzna”