„Tęczowy piątek” w 18 szkołach z Pomorza. Młodzież przeciw homofobii

„Tęczowy piątek” w 18 szkołach na Pomorzu. Co to za akcja?

Boją się ujawnić swoją orientację seksualną, nie dostają wsparcia od rodziny, spotykają się z agresją – to m.in. z myślą o osobach, które zmagają się z takimi problemami, organizowane są w szkołach „Tęczowe piątki”. Tegoroczny przebiega pod hasłem „Stwórz safe space w swojej szkole” (safe space – bezpieczna przestrzeń).

– Chcemy, by szkoła, którą często określa się „drugim domem”, rzeczywiście była dla każdego bezpiecznym miejscem – wyjaśnia to hasło Nina Katka, uczennica gdańskiej „Topolówki” i koordynatorka „Tęczowego piątku” na Pomorzu. – Wolnym od dyskryminacji ze strony nauczycieli, innych uczniów i ze strony systemu. Nasza szkoła jest bezpieczną przestrzenią, ale nie wszędzie tak jest.

Świętujemy „Tęczowy piątek”, by pokazać potrzebę bezpieczeństwa, równości i szacunku, bo tylko wtedy będziemy mogli skorzystać z możliwości edukacyjnych placówek, jeżeli będziemy się tam czuli bezpiecznie.

Nina Katka / uczennica gdańskiej „Topolówki” i koordynatorka „Tęczowego piątku” na Pomorzu

Jak wyjaśniają organizatorzy, czyli Fundacja GrowSPACE – bezpieczna przestrzeń szkolna to m.in. zwiększanie widoczności queerowej młodzieży i edukacja w zakresie zdrowia psychicznego, praw człowieka i antydyskryminacji.

– Byliśmy, jesteśmy i będziemy po stronie osób, młodzieży, którzy potrzebują szczególnego wsparcia – zapewnia Monika Chabior, zastępczyni prezydenta Gdańska ds. rozwoju społecznego i równego traktowania. – Gdańsk jest miastem równości, osoby o różnej tożsamości są wśród nas, wspieramy je w różny sposób, nie tylko podczas Marszu Równości, ale także, np., pracując na rzecz standardów obsługi osób LGBT w różnych instytucjach, szkoląc nauczycieli, od września działa też Rzecznik Praw Uczniów, którego zadaniem są działania na rzecz przestrzegania praw wszystkich uczniów. Empatia jest bardzo ważna, ale nie wystarczy, musimy mieć też wiedzę, jak wspierać osoby tego potrzebujące.

– Z moich wizyt w szkołach muszę powiedzieć, że wsparcie dla osób LGBT+ ewidentnie rośnie. Celebrowaliśmy piątki i inne tęczowe dni. Zajmujemy się systematycznie wsparciem osób LGBT. Robimy swoje. Teraz czujemy, że mamy większe wsparcie w społeczeństwie. Sygnałem tego była frekwencja na wyborach – dodaje.

PRZECZYTAJ TEŻ: Mieszkanie interwencyjne dla osób LGBT+ już działa 

„Tęczowe piątki” każdego dnia

Małgorzata Gradolewska, jedna z nauczycielek gdańskiego III LO wspierających uczniów w antydyskryminacyjnych działach przypomina z kolei, że dobrostan uczniów powinien być istotny również dla nauczycieli.

– Na co dzień jako nauczyciel widzę, jak wielka jest potrzeba budowania bezpiecznej przestrzeni, tak by każdy mógł być sobą i nie bał się wyrażać siebie, bo człowiek przestraszony nie jest w stanie niczego się nauczyć – mówi.

Każdy musi mieć pewność, że jest miejsce, w którym będzie bezpieczny, i są ludzie, którzy go zrozumieją. Gdy osoby uczniowskie widzą, że pozytywnie je odbieramy, przestają się bać mówić o swoich potrzebach. O to w tym wszystkim chodzi, żeby dawać im poczucie bezpieczeństwa nie tylko w „Tęczowe piątki”, ale przede wszystkim na co dzień.

Małgorzata Gradolewska / jedna z nauczycielek gdańskiego III LO

• Tymczasem z danych Fundacji GrowSPACE wynika, że choć w polskich szkołach aż 93 procent społeczności wie o obecności osób LGBTQ+ w ich otoczeniu, to ponad połowa (53 procent) uważa, że sytuacja osób nieheteronormatywnych jest trudna lub niewystarczająco dobra.

– Obiecuję was wspierać, jestem w gotowości – zapewnia Katarzyna Gęba, od września tego roku pełniąca obowiązki Rzecznika Praw Uczniów. – Zapraszam wszystkie osoby LGBT+, które czują się źle, potrzebują wsparcia, których prawa są łamane. Kontakt przez Wydział Edukacji, dopisek: „Sprawa dla rzecznika praw uczniów”.

PRZECZYTAJ TEŻ: Transpłciowe dziecko może urodzić się w każdej rodzinie

Monika Chabior przypomina zaś, że osoby LGBTQ+ w różnym wieku mogą się również zgłaszać do Gdańskiego Centrum Równego Traktowania.

„Tęczowy piątek”. W tym roku 70 procent więcej szkół

Pomysłodawcą „Tęczowego piątku”, tradycyjnie organizowanego w ostatni piątek października, jest Kampania Przeciwko Homofobii.

• W pierwszej edycji, która odbyła się w 2016 roku, wzięło udział 75 szkół.
• 2 lata później akcję wspierało już ok. 200 szkół.

W 2019 roku projekt został mocno skrytykowany m.in. przez MEiN, i od tego czasu szkoły oficjalnie nie informowały o udziale w akcji.

• W tym roku – według informacji Fundacji GrowSPACE, organizującej tegoroczne wydarzenie – bierze w nim udział ponad 100 szkół. Najwięcej – po 18 – na Mazowszu i Pomorzu.

PRZECZYTAJ TEŻ: Gdańskie licea wśród szkół najbardziej przyjaznych uczniom LGBTQ+

Jak mówi Nina Katka – to nie tylko szkoły z Trójmiasta.

– Uważamy to za duży sukces, ponieważ są też szkoły z mniejszych miejscowości, m.in. Starogardu Gdańskiego – ocenia.

– Nie boimy się już ministra Czarnka ani kuratorów – mówił w piątek, 27 października rano Dominik Kuc, członek Rady Fundacji GrowSPACE oraz inicjator projektu „Ranking Szkół Przyjaznych LGBTQ+”. – Wierzymy, że w tym roku „Tęczowy piątek” odmrozi polską szkołę i pokaże, że społeczność LGBT+ w niej była, jest i będzie.

PRZECZYTAJ TEŻ: Gdańskie licea wśród szkół najbardziej przyjaznych uczniom LGBTQ+

„Tęczowy piątek”. Nie wszyscy są „za”

Jednak, z powodu ewentualnych konsekwencji – ani Kampania Przeciwko Homofobii, ani fundacja GrowSPACE nie zdecydowały się na publikację listy placówek wspierających akcję.

W tym roku minister edukacji i nauki nie wypowiadał się na temat „Tęczowego piątku”, ale akcję skrytykowało już m.in. Ordo Iuris. Na stronie organizacji pojawił się wzór pisemnego oświadczenia dla rodzica, który nie chce, aby jego dziecko brało udział w kampanii. Wiceminister edukacji Dariusz Piontkowski w prawicowych mediach stwierdził zaś, że: „promowanie tego typu treści jest próbą narzucenia pewnej narracji ideologicznej”.