stan wojenny

Jaką rolę w sprawiedliwości tranzycyjnej odegrały polskie sądy oraz sędziowie? Czy ofiary opresji ze strony władz PRL mogły liczyć na sprawiedliwość w III RP? Czy Polska różni się pod tym względem od innych krajów byłego Bloku Wschodniego? Na te pytania starali się odpowiedzieć uczestnicy konferencji naukowej, która odbyła się w Europejskim Centrum Solidarności.

Gdańsk w poniedziałek, 13 grudnia wspominał 40. rocznicę ogłoszenia stanu wojennego. Wieczorem pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970 zapalono 40 zniczy pamięci i po polsku i białorusku odśpiewano pieśń „Mury” Jacka Kaczmarskiego. Wcześniej w sali BHP w Gdańsku odbyły się uroczystości IPN Gdańsk i NBP.

Dariusz Kobzdej – gdański lekarz, działacz opozycyjny w PRL, jeden z założycieli Ruchu Młodej Polski, ukrywał się od wprowadzenia stanu wojennego do grudnia 1982 roku. W tym czasie prowadził pamiętnik, pisany w formie listów do matki. Po 40 latach od jego powstania, rodzina zmarłego w 1995 r. autora podjęła starania o jego wydanie. Publikujemy fragment tego pamiętnika dotyczący wydarzeń związanych bezpośrednio z wprowadzeniem stanu wojennego, poprzedzony wstępem syna Dariusza Kobzdeja, Piotra.

Jak wyglądałby ten dzień, gdyby... stan wojenny został wstrzymany? Będzie się można o tym przekonać już wkrótce, kiedy na ekrany kin wejdzie film „Chrzciny” z Katarzyną Figurą w roli głównej.

W drugiej połowie 1981 roku w Solidarności brały górę radykalizmy. Związek się dzielił. Można nawet postawić takie pytanie, czy Solidarność w niedługim czasie i tak by się nie rozpadła. Tymczasem stan wojenny spowodował, że utrzymał się mit potężnego ruchu, który komuniści zdusili dopiero siłą – mówi dr Przemysław Ruchlewski, zastępca dyrektora ds. naukowych, Europejskie Centrum Solidarności.

- Nie miałem nadziei na wyjście na wolność. Dla mnie to była wojna – cytował w piątek, 9 grudnia przed gdańskim sądem słowa współtwórcy Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i NSZZ „Solidarność” jego adwokat. W imieniu Andrzeja Gwiazdy, pełnomocnicy prawni domagają się 2 milionów złotych za 374 dni internowania w stanie wojennym, zamiast orzeczonych w pierwszej instancji 425 tysięcy. Prawomocny wyrok zapadnie 22 grudnia – dokładnie w 39. rocznicę wypuszczenia na wolność legendarnego opozycjonisty z okresu PRL.

Wystawy, akcja społeczna, odznaczenia, dyskusja online, quizy, spacery historyczne i gry mobilne... Tak w skrócie można opisać bogaty program uroczystości związanych z obchodami 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego i 51. rocznicy Grudnia ‘70, przygotowany przez oddział IPN w Gdańsku. Na Uniwersytecie Gdańskim w czwartek o godz.13 otwarta zostanie wystawa "Ścigany. Bogdan Borusewicz" , planowane jest też spotkanie z Bogdanem Borusewiczem.