Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. „Inka”, „Zagończyk” wciąż żywi w pamięci współczesnych

Aktualizacja | 1.03.2022 r.

godz. 19:20

W gdańskim oddziale Narodowego Banku Polskiego zaprezentowano serię okolicznościowych monet, otwarto też wystawę „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”

„Żołnierze Wyklęci” mają w Gdańsku miejsce pochówku, aleję swojego imienia, dwa murale, obelisk, a także skwer z pomnikiem Danuty Siedzikówny ps. „Inka”. Dwa groby znajdują się na Cmentarzu Garnizonowym, są w nich szczątki „Inki” i Feliksa Selmanowicza ps. „Zagończyk”.

Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Obchody w Gdańsku

Także w 2022 roku zaplanowano szereg inicjatyw związanych z tym ważnym dniem.

• O godz. 12:00 oddany będzie hołd bohaterom. Kwiaty złożone zostaną na grobach Danuty Siedzikówny „Inki” i Feliksa Selmanowicza „Zagończyka” oraz pod pomnikiem Żołnierzy Wyklętych w Gdańsku. Wiązanki kwiatów złożone zostaną również na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku (od strony ul. Giełguda) oraz na skwerze pod pomnikiem Żołnierzy Wyklętych (skrzyżowanie ulic 3 Maja i gen. H. Dąbrowskiego).
• Godzinę później (13:00) złożone zostaną kwiaty przed pomnikiem rotmistrza Pileckiego przed Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
• O godz. 14:00 zaplanowano prezentację serii monet: „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”. Można je będzie zobaczyć w siedzibie Oddziału NBP w Gdańsku przy ul Okopowej 1.

– W ramach serii „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni” zostaną upamiętnieni żołnierze, którzy z odwagą, męstwem i poświęceniem przeciwstawili się sowieckiemu terrorowi. Emisja monet to wyraz szacunku oraz uznania dla walczących o niepodległą Rzeczpospolitą w trudnych powojennych czasach. Dla tych, którzy z próby wyszli zwycięsko – „Zachowali się jak trzeba” – napisał we wstępie do folderu prof. Adam Glapiński, prezes Narodowego Banku Polskiego.

• Zwieńczeniem wtorkowych (1.03.) obchodów będzie uroczystość odsłonięcia Serca dla „Inki”. Początek o godz. 18:30 w Kościele pw. św. Jana Bosko w Gdańsku Oruni przy ul. Gościnnej 15.
• Po uroczystości (ok. 19:40) planowane jest złożenie kwiatów pod pomnikiem Danuty Siedzikówny „Inki”.

Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Obchody w Gdyni

• O godz. 9:00 przy Kwaterze Pamięci na cmentarzu Marynarki Wojennej na Oksywiu (ul. Muchowskiego) zaplanowano modlitwę w intencji żołnierzy oraz złożenie wieńców i wiązanek kwiatów.
• Potem obchody przeniosą się do centrum Gdyni. O godz. 10:00 przed pomnikiem Ofiar Terroru Komunistycznego (ul. Pułaskiego) wybrzmi hymn państwowy i zostanie wygłoszone okolicznościowe przemówienie. Następnie odbędą się apel pamięci oraz wspólna modlitwa. Kompania Reprezentacyjna Marynarki Wojennej odda również salwę honorową. Na koniec uczestnicy uroczystości złożą wiązanki kwiatów przed pomnikiem.
• Natomiast w niedzielę, 6 marca odbędzie się sportowe upamiętnienie. O godz. 12:00 na bulwarze Nadmorskim ruszy 10. edycja biegu „Tropem Wilczym”. Ideami przedsięwzięcia są oddanie hołdu żołnierzom polskiego podziemia antykomunistycznego i antysowieckiego, działającego w latach 1944-1963 w obrębie przedwojennych granic RP, oraz popularyzacja wiedzy na ten temat.

Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Przypomnijmy, Danuta Siedzikówna pseudonim „Inka” została skazana na śmierć 3 sierpnia 1946 roku przez Wojskowy Sąd Rejonowy, kierowany przez majora Adama Gajewskiego. Prokurator wojskowy Wacław Krzyżanowski zarzucił „Ince”:

• członkostwo w nielegalnej organizacji,
• nielegalne posiadanie broni,
• udział w napadach na funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i UB,
• podżeganie do ich zabicia.

Obrońca Danuty Siedzikówny Jan Chmielowski wystąpił do prezydenta Bolesława Bieruta z prośbą o łaskę. Ten jednak nie skorzystał z prawa łaski.

Wyrok na „Ince” został wykonany 28 sierpnia 1946 roku. Danuta Siedzikówna została zastrzelona wraz z Feliksem Selmanowiczem ps. „Zagończyk” przez dowódcę plutonu egzekucyjnego ppor. Franciszka Sawickiego w więzieniu przy ul. Kurkowej w Gdańsku, w obecności prokuratora wojskowego Wiktora Suchockiego i zastępcy naczelnika więzienia w Gdańsku Alojzego Nowickiego.

Feliks Selmanowicz został aresztowany 17 lipca 1946 roku w Sopocie i osadzony w miejscowym więzieniu. Miesiąc później Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku, również pod przewodnictwem mjr. Adama Gajewskiego, skazał go na:

• karę śmierci,
• utratę praw obywatelskich i praw honorowych na zawsze,
• przepadek całego mienia.