Reklama

Spłonęły dzieła malarskie, grafiki, rysunki, rzeźby, 280 prac!

„Dopiero, co zapadł zmierzch. Ulica Bohaterów Monte Cassino jak zwykle tętniła życiem. Coraz więcej ludzi spoglądało jednak ku molu. Uwagę wszystkich przykuwał czarny snop dymu i wielka łuna. Paliły się pawilony Biura Wystaw Artystycznych” - tak „Wieczór Wybrzeża” donosił o pożarze w budynkach Biura Wystaw Artystycznych w Sopocie, do którego doszło w 1980 roku. W wyniku pożaru zniszczona została siedziba galerii, ogień pochłonął też znaczną cześć zbiorów. Wystawa BWA 1980. Ocalone / Zapomniane przypomina o tym dramatycznym i brzemiennym w skutki wydarzeniu.

Gabriela Pewińska - Jaśniewicz
20.04.2023 14:34

Spłonęły dzieła malarskie, grafiki, rysunki, rzeźby, 280 prac! — *Spalone Pawilony BWA w Sopocie, 15 kwietnia 1980*

Autor: Fot. R. Goetel

Rozmowa z Mają Murawską, kuratorką wystawy BWA 1980. Ocalone / Zapomniane w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie

Punktem wyjścia do tej wystawy są zgliszcza. Strata. Los.

Mówimy o wydarzeniach, które rozegrały się wieczorem 14 kwietnia 1980 roku. W wyniku pożaru zniszczona została siedziba sopockiej BWA, czyli Biura Wystaw Artystycznych, poprzedniczki Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie. Ogień pochłonął wówczas znaczną część zbiorów, a spis który przeprowadzono dwa dni po pożarze unaocznił skalę strat. Z ponad 300, znajdujących się w magazynach dzieł ocalało tylko 60. W kolejnych latach próbowano odbudować tę ogromną stratę, jakiej doznało trójmiejskie środowisko artystyczne. Niektórzy z twórców do dziś wspominają tamten czas. To, co się stało odcisnęło piętno także na historii galerii. Wciąż odnosimy się do tej chwili, do dramatu, który mocno uszczuplił nasze zbiory. Spłonęły dzieła malarskie, grafiki, rysunki, rzeźby, 280 prac! Strata stała się też punktem wyjścia do rozmowy o tym, w jaki sposób w latach 60. i 70. gromadzono zbiory sztuki współczesnej w Polsce, które zwłaszcza na Pomorzu były odbiciem kulturalnych wartości, jakie prezentowało silne środowisko artystyczne.

Niektórzy artyści uczestniczyli w procesie uprzątnięcia galerii po pożarze.

Wielką wartością tej wystawy jest też to, że zaprezentujemy fotografie, które zostały wykonane dzień po pożarze. Zostały nam udostępnione przez fotografa, który wówczas pracował dla BWA, pana Romana Goetla.

Tytuł wystawy to „BWA. Ocalone/Zapomniane”. Dlaczego „zapomniane”?

Tytuł jest nieco przewrotny. Z jednej strony wskazuje na dualizm między dziełami wyniesionymi z pożaru a tymi, które spłonęły. Zadaję pytanie publiczności, czy jednak o tych ocalonych nadal pamiętamy, czy istnieją w naszej świadomości, czy pokazujemy je wystarczająco często? Wiele z tych prac wyciągnęliśmy z magazynów po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat. Chcemy na nowo je zaprezentować, przypomnieć. Pokazać, że sztuka współczesna to nie tylko to, co tworzy się teraz. Wśród artystów, których prace pokażemy, wielu nie ma już między nami, niedawno pożegnaliśmy choćby Włodzimierza Łajminga. Jego dwa obrazy będą na tej wystawie. Mamy zamiar dzieła tych wybitnych twórców udostępniać. Zawsze będą dla nas, jako instytucji, ważni.

Wystawa w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie: 21.04 – 14.05.2023r.
Uroczyste otwarcie: 20.04.2023r., godz. 18.00