Vivat Gdańsk! Inscenizacja bitwy o Górę Gradową

Elżbieta zagrzmiała w sobotę, 4 maja na gdańskim bastionie Niskie Czoło Kurkowe, ku uciesze licznych obserwatorów i publiczności. Skąd imię Elżbieta? Replika armaty została tak nazwana dla upamiętnienia Elżbiety, żony Jana Heweliusza, patrona gdańskiego Hevelianum. Zgodnie z wymogami techniki wojskowej tamtej epoki, działo ma spore rozmiary. Sama laweta długa jest na 230 m, koła mają średnicę 110 cm. Lufa waży 130 kg. 

Elżbieta wystrzeliła w Gdańsku! Pokaz grupy rekonstruktorów

Kaliber działa, według obecnych standardów, nie jest może imponujący – to tzw. armata jednofuntowa, co oznacza, że pocisk do niej ważył około pół kilograma. Jednak na ówczesnym polu walki była groźnym orężem, zwłaszcza załadowana pociskiem kartaczowym.

Replika armaty na czerwonej lawecie, z pełnym oporządzeniem i wyposażeniem, trafiła w ręce grupy rekonstrukcyjnej Stowarzyszenia Garnizon Gdańsk w roku 2020. Często jest prezentowana podczas uroczystości państwowych i samorządowych, pokazów rekonstrukcyjnych i widowisk. Obsługujący ją puszkarze noszą umundurowanie z epoki, kiedy takich właśnie dział używano w boju.

Vivat Gdańsk! Inscenizacja bitwy o Górę Gradową

To niejedyna atrakcja, jaką w sobotę, 4 maja można było zobaczyć na Górze Gradowej. Na Majdanie Hevelianum, czyli głównym placu centrum nauki, stanęło miasteczko rekonstruktorów. Można było zobaczyć stroje z trzech różnych epok, posłuchać instrumentów z przeszłości, a także poznać XVIII-wieczne tańce. 

Dodatkowo Polskie Stowarzyszenie Pasjonatów Kowalstwa (PSPK) zorganizowało pokazy kowalstwa i warsztaty dla najmłodszych. Rozegrano także gry fabularne (RPG) osadzone w klimacie XVIII-wiecznego Gdańska.

Miłośnicy historii czekali jednak na inscenizację bitwy o Górę Gradową, która odbyła się  w 1734 roku.

– Osiem tysięcy rosyjskich żołnierzy uderzyło na umocnienia Góry Gradowej. Wspierani ogniem artylerii mieli jeden cel, złamać opór gdańszczan i doprowadzić do upadku polskiego króla Stanisława Leszczyńskiego. Naprzeciw nich stanęło 1200 gdańskich i królewskich żołnierzy. Po prawie pięciogodzinnej nocnej bitwie oddziały moskiewskie zostały zmuszone do wycofania – tak przebieg walk opisuje Hevelianum.

W inscenizacji bitwy z 1734 roku wzięło udział ok. 60 rekonstruktorów.