Głośne tytuły, znane nazwiska. Wraca Festiwal Wybrzeże Sztuki!

Głośne tytuły i znane nazwiska. Festiwal Wybrzeże Sztuki powraca

b to festiwal teatralny, podczas którego publiczność Pomorza ma szansę zobaczyć to, co najciekawsze w polskim teatrze. Spektakle, o których się mówi, dzieła ważne, nagradzane, nawet wybitne. Pierwsza edycja Wybrzeża Sztuki odbyła się w 2008 roku, przez 11 sezonów Gdańsk gościł najciekawsze polskie teatry, głośne tytuły i uznanych twórców. Długa festiwalowa przerwa spowodowana była modernizacją Dużej Sceny Teatru Wybrzeże, ale i pandemią. 

Program XII Festiwalu Wybrzeże Sztuki. Co nas czeka?

Podczas konferencji prasowej w piątek, 22 sierpnia ogłoszono program 12. edycji festiwalu. W spotkaniu uczestniczyli Adam Orzechowski, dyrektor Teatru Wybrzeże, Anna Wakulik, selekcjonerka festiwalu, Władysław Zawistowski, dyrektor Departamentu Kultury w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego oraz Mateusz Nowaczyk, członek zarządu AmberExpo, nowego partnera Wybrzeża Sztuki. Bo też dwa ze spektakli festiwalu, „Balkony – pieśni miłosne” w reż. Krystiana Lupy oraz „Elisabeth Costello” w reż. Krzysztofa Warlikowskiego, zostaną zaprezentowane w nowo wybudowanej hali AmberExpo.

Pokażemy na festiwalu różnorodne światy teatru. Zaprezentują się doświadczeni twórcy, ale i młode pokolenie. Ta różnica pokoleniowa będzie również świadczyła o stylistyce, podejściu do teatru, do aktora, do scenografii, do przedmiotu... Równocześnie, poza głównym nurtem, czekają nas spotkania z twórcami, warsztaty, dyskusje po spektaklach...

Adam Orzechowski / dyrektor Teatru Wybrzeże

Identyfikację wizualną festiwalu stworzył Aleksander Znosko. Nawiązuje ona – jak tłumaczą organizatorzy przedsięwzięcia – do odwagi w szukaniu własnego języka i przekraczania granic, wychodzenia poza utarte schematy.

XII Festiwal Wybrzeże Sztuki finansowany jest przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.

Ideą festiwalu od początku wymyślonego przez dyrektora Adama Orzechowskiego było pokazanie tego, co najlepsze w polskim teatrze. To festiwal gdańskiej publiczności bardzo potrzebny. Dzięki niemu możemy skonfrontować to, co oglądamy w Teatrze Wybrzeże, z teatrem największych twórców w Polsce.

Władysław Zawistowski / dyrektor Departamentu Kultury w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego

Terminy i bilety na Festiwal Wybrzeże Sztuki 2025

• Kiedy: 16-31 października 2025 roku
• Gdzie: Teatr Wybrzeże w Gdańsku
• Więcej informacji: www.teatrwybrzeze.pl.
• Sprzedaż biletów rusza 4 września o godz. 12.00.

Spektakle gościnne na Festiwalu Wybrzeże Sztuki 2025

„Orfeusz”

reż. Anna Smolar, TR Warszawa

Spektakl „Orfeusz” w reżyserii Anny Smolar to współczesna interpretacja greckiego mitu o Orfeuszu i Eurydyce. Reżyserka, wspólnie z dramaturgiem Tomaszem Śpiewakiem, koncentruje się na temacie straty i żałoby, badając, jak współczesne społeczeństwo radzi sobie z utratą bliskiej osoby. W przedstawieniu Eurydyka umiera w tragicznych okolicznościach, a Orfeusz zostaje sam. 

Spektakl ukazuje różne drogi przechodzenia przez żałobę. Reżyserka podkreśla, że współczesny świat wymazał rytuały przejścia i pożegnania, pozostawiając jednostkę z samotnością i brakiem społecznego wsparcia w obliczu straty. W spektaklu pojawia się lalka-Eurydyka, która pozwala aktorom odtworzyć różne sytuacje związane ze stratą, szokiem, tęsknotą czy falą uderzeniową, która wydarza się czasami długo po śmierci.  Spektakl nie ogranicza się do jednej płci czy tożsamości – Orfeuszami są zarówno kobiety, jak i mężczyźni, co podkreśla uniwersalność doświadczenia straty.  

„Złote płyty”

reż. Mateusz Pakuła, Teatr Capitol we Wrocławiu 

To oryginalna produkcja łącząca elementy komedii, musicalu i science fiction. Inspiracją do przedstawienia była prawdziwa historia projektu NASA z lat 70., w ramach którego na sondach Voyager umieszczono złote płyty zawierające próbki kultury ludzkiej, mające dotrzeć do obcych cywilizacji.  Akcja spektaklu toczy się wokół fikcyjnej komisji, której przewodniczy znany kosmolog Carl Sagan (grany przez Rafała Derkacza). Jego zadaniem jest wybranie reprezentatywnych dla ludzkości materiałów – muzyki, sztuki, nauki i historii – które zostaną umieszczone na tytułowych „złotych płytach”. Wybór okazuje się jednak wyzwaniem, gdyż napotyka na liczne ograniczenia, takie jak zakaz przedstawiania nagości, przemocy czy wojen, narzucane przez NASA. Dodatkowo, w komisji pojawia się tajemnicza postać – Dick Black (Michał Zborowski), który nieustannie odbiera telefony „z góry” i wprowadza dodatkowe napięcia.  

Mimo naukowego kontekstu, spektakl szybko przekształca się w opowieść o relacjach międzyludzkich, z naciskiem na romans między postaciami Lindą (Katarzyna Pietruska) i Timem (Albert Pyśk), który prowadzi do rozbicia dwóch małżeństw. W tle przewija się także temat manipulowania rzeczywistością i kreowania wizerunku, zarówno w kontekście osobistym, jak i globalnym. 

„Straszny dwór”

reż. Anna Obszańska, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie 

Spektakl Anny Obszańskiej to nowatorska reinterpretacja opery Stanisława Moniuszki. Reżyserka odcięła się od tradycyjnej fabuły i skupiła na mrocznych aspektach narodowego dziedzictwa, takich jak wojenne traumy, martyrologia i narodowa tożsamość. „Straszny dwór” Anny Obszańskiej to „horror patriotyczny”, który podejmuje temat ciała – manifestującego, rozczłonkowanego, kalekiego – jako nośnika nieuświadomionych, głęboko zakorzenionych fobii. 

Spektakl ukazuje, jak traumy wojenne kształtują narodową tożsamość i jak przeszłość wpływa na teraźniejszość. W przedstawieniu pojawiają się obrazy ilustrujące zdarzenia z historii Polski, które utrwalają zakorzenioną w ciele weterana przeszłość, noszącą ją w sobie i nieprzerwanie kultywującą. Spektakl jest muzyczny, choreograficzny, ruchowy i bardzo wizualny. Aktorzy posiadają umiejętności wokalne i ruchowe, co pozwala na intensywną i spójną pracę sceniczną. Znane arie z opery Moniuszki zostały wplecione w nowe konteksty, tworząc unikalną atmosferę. 

„Balkony – pieśni miłosne”

reż. Krystian Lupa, Teatr Polski w Podziemiu we Wrocławiu 

Spektakl oparty na motywach dramatu „Dom Bernardy Alby” Federico Garcíi Lorki oraz powieści „Lato” J.M. Coetzee’ego, to głęboka refleksja nad tożsamością, miłością i granicami ludzkiej percepcji. Prapremiera miała miejsce 4 grudnia 2023 roku w Teatrze Polskim w Podziemiu we Wrocławiu. „Balkony – pieśni miłosne” to wielowarstwowa opowieść o poszukiwaniach własnej tożsamości, pragnieniu miłości oraz granicach ludzkiej percepcji. Reżyser łączy dwa pozornie odległe teksty literackie, tworząc przestrzeń do refleksji nad naturą człowieka i jego relacjami z innymi. 

Spektakl porusza tematykę więzi rodzinnych, samotności, pragnienia bliskości oraz iluzji, które tworzymy na temat innych ludzi.  Spektakl charakteryzuje się powolnym tempem narracji, co pozwala widzowi na głębsze zanurzenie się w przedstawianą rzeczywistość. Reżyser wykorzystuje elementy scenograficzne, takie jak tytułowe balkony, które stają się metaforą pozornej wiedzy o innych ludziach. Obecność balkonów w scenografii może być odczytywana jako komentarz do współczesnych zjawisk społecznych, takich jak łatwość oceniania innych z zewnątrz. 

„Fobia”

reż. Marcus Öhrn, Nowy Teatr w Warszawie 

„Fobia” to ironiczna i groteskowa opowieść o lękach i uprzedzeniach współczesnego społeczeństwa wobec osób LGBTQ+. Głównymi bohaterami są Fag Fighters, fikcyjna gejowska bojówka, która w brutalny sposób konfrontuje przedstawicieli różnych środowisk – od rodziny, przez artystów, po biznesmenów – z ich ignorancją i hipokryzją wobec mniejszości seksualnych. Spektakl składa się z trzech epizodów, w których Fag Fighters przeprowadzają brutalny quiz z historii queerowej Polski, zmuszając swoich „przeciwników” do zmierzenia się z niewygodnymi pytaniami o ich postawy i wiedzę. 

Reżyseria Öhrna charakteryzuje się kreskówkowym, przerysowanym stylem, który łączy elementy groteski, czarnego humoru i estetyki pop-artu. Aktorzy, ukryci za maskami i zniekształconymi głosami, poruszają się w przestrzeni, która balansuje między teatrem a sztuką wizualną. Scenografia i kostiumy, zaprojektowane przez Öhrna i Radziszewskiego, są pełne kontrastów i symboliki, podkreślając tematykę spektaklu. Muzyka Michała Pepola i Bartka Wąsika łączy elementy klasyki z popem, hip-hopem i muzyką improwizowaną, tworząc dynamiczną i intensywną atmosferę.

„Fortissimo”

reż. Marcin Liber, Akademia Sztuk Teatralnych w Krakowie 

„Fortissimo” to refleksja nad światem młodych artystów, szczególnie pianistów, biorących udział w prestiżowym Konkursie Chopinowskim. Spektakl ukazuje kulisy tej rywalizacji, skupiając się na emocjach, presji i osobistych dylematach uczestników. Zadaje pytania o granice wytrzymałości, cenę sukcesu i samotność w dążeniu do perfekcji. 

Inspiracją do stworzenia przedstawienia był film dokumentalny „Pianoforte” w reżyserii Jakuba Piątka. Spektakl łączy elementy teatru dramatycznego, muzyki klasycznej i współczesnej choreografii. Wykorzystano fragmenty utworów Fryderyka Chopina, takich jak preludia czy nokturny, w interpretacjach m.in. Alexandre’a Tharauda i Janusza Olejniczaka. Reżyser Marcin Liber, znany z odważnych i nowatorskich realizacji, stworzył przedstawienie pełne emocji, które skłania do refleksji nad ceną artystycznego sukcesu. 

„Elisabeth Costello”

reż. Krzysztof Warlikowski, Nowy Teatr w Warszawie 

Spektakl oparty na twórczości noblisty J.M. Coetzeego, to głęboka refleksja nad kondycją współczesnego człowieka, jego moralnością, odpowiedzialnością i relacjami z innymi istotami.  Elizabeth Costello to fikcyjna postać stworzona przez J.M. Coetzeego, która pełni rolę alter ego autora, wyrażając jego poglądy na życie, literaturę i etykę. W spektaklu Warlikowskiego, Costello staje się centralną postacią, której wykłady i opowieści prowadzą widza przez siedem wykładów i pięć bajek z morałem. Porusza tematy takie jak dylematy moralne, granice sztuki, odpowiedzialność jednostki. 

Spektakl ukazuje Costello jako postać, która nie tylko komentuje świat, ale i stawia pytania o sens istnienia, granice moralności i rolę artysty w społeczeństwie. Warlikowski, poprzez różnorodne formy teatralne, tworzy przestrzeń do głębokiej refleksji nad współczesnymi problemami.  Spektakl wyróżnia się nowoczesną formą, łączącą elementy teatru dramatycznego z multimedialnymi projekcjami, muzyką i ruchem scenicznym. 

„Sceny z życia małżeńskiego”

reż. Katarzyna Minkowska, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie

Spektakl w reżyserii Katarzyny Minkowskiej to współczesna interpretacja kultowego serialu Ingmara Bergmana z 1973 roku. Premiera odbyła się 26 kwietnia 2025 roku na Scenie Kameralnej Narodowego Starego Teatru w Krakowie. „Sceny z życia małżeńskiego” to dramatyczna opowieść o relacji Marianne i Johana, ukazująca ich zmagania z miłością, zdradą, samotnością i poszukiwaniem sensu w związku. 

Bergman w swoim oryginalnym dziele badał intymność, komunikację i kryzysy w małżeństwie, a Minkowska przenosi te tematy na współczesne realia, ukazując je w nowoczesnej formie teatralnej. Reżyserka znana z nowatorskich interpretacji klasyki, wprowadza do spektaklu elementy współczesnej choreografii, muzyki i scenografii, tworząc przestrzeń do głębokiej refleksji nad współczesnymi relacjami międzyludzkimi. 

Spektakle Teatru Wybrzeże podczas XII Festiwalu Wybrzeże Sztuki

• „Memling, czyli historia końca świata”, reż. Agata Duda-Gracz,
• „Iwona, księżniczka Burgunda”, reż. Adam Orzechowski,
• „Piękna Zośka”, reż. Marcin Wierzchowski,
• „Ciemności kryją ziemię”, reż. Tomasz Fryzeł,
• „Bunbury. Komedia dla ludzi bez poczucia humoru”, reż. Kuba Kowalski,
• „Brytanik”, reż. Grzegorz Wiśniewski.