Co czytają polskie dzieci i nastolatki? Najnowsze wyniki badań czytelnictwa 2025 zaskakują!

Literacka Podróż Hestii. Konkurs promujący czytelnictwo

Literacka Podróż Hestii to coroczny konkurs (w tym roku odbyła się jego piąta edycja) dla autorów i autorek powieści oraz opowiadań napisanych z myślą o młodych czytelnikach i czytelniczkach w wieku od 10 do 15 lat. 

Metodologia badania czytelnictwa dzieci i młodzieży

Teraz organizująca Literacką Podróż Hestii Ergo Hestia sprawdziła: 

• jak jest rzeczywiście z czytaniem wśród młodych ludzi,
• po jakie książki najchętniej sięgają,
• czy w obecnych czasach są one dla nich jeszcze wartościowe, czy już zupełnie je omijają, stawiając na nowe technologie oraz inne rozrywki?

– Postanowiliśmy szczegółowo zajrzeć do świata młodszych czytelników. Specjalnie na potrzeby konkursu Literacka Podróż Hestii Ergo Hestia zleciła jedno z nielicznych w Polsce badań obejmujących grupę wiekową 10-15 lat, czyli naszych naturalnych odbiorców. Badania, które zrealizowała agencja Inny Format, miały charakter ilościowy i przeprowadzono je na ogólnopolskiej próbie losowo-kwotowej metodą CAWI. Uczestniczyli w nich młodzi ludzie oraz ich rodzice, a celem analizy było zebranie aktualnych informacji o stanie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży w pierwszej połowie 2025 roku – informuje Ergo Hestia.

Wyniki badań. Ile książek czytają dzieci i młodzież?

Z badań wynika, że: 

• w pierwszej połowie 2025 roku połowa ankietowanych osób przeczytała trzy książki lub mniej,
• co piąte dziecko przeczytało od 4 do 5 książek,
• tyle samo przeczytało więcej niż 5 książek.

Najpopularniejsze są:

• tradycyjne książki papierowe – aż 92 proc. ankietowanych wybrało taką odpowiedź,
• e-booki wybrało 19 proc. ankietowanych,
• a audiobooki – 17 proc.

– Zanim jednak zrobimy wielkie oczy i powiemy: „Ale jak to, oni jednak kochają czytać!”, warto pamiętać o jednej rzeczy. Deklaracja „lubię czytać” bywa odpowiedzią społecznie pożądaną – każdy z nas, pytany publicznie o to, czy czyta, odruchowo odpowiada: „Tak”. To tak jak z pytaniem, czy lubimy warzywa. Każdy z nas odpowie: „Oczywiście!” – zapewniają przedstawiciele Ergo Hestii.

Co te wyniki mogą jednak oznaczać? To, że książka wciąż ma świetny wizerunek – jest czymś, z czym młodzi chcą się utożsamiać. A naszym zadaniem w świecie pełnym bodźców jest podsuwanie młodym takich historii, które będą wygrywać z ekranem.

Ergo Hestia

Dlaczego dzieci i młodzież sięgają po książki?

Na pewno warto przyjrzeć się odpowiedziom na ważne pytania o to, dlaczego w ogóle młodzi sięgają po książki i co najbardziej cenią w czytaniu dla przyjemności? Główny powód, dla którego dzieci czytają książki, to oczywiście... konieczność.

• Największa grupa ankietowanych, bo aż 61 proc., przyznała, że sięga głównie po lektury szkolne.
• Ale ponad połowa dzieci, bo 55 proc. przyznała, że czyta dla przyjemności. 

A w czytaniu dla przyjemności najbardziej cenią sobie:

• wciągającą, pełną zwrotów akcję (54 proc. odpowiedzi),
• możliwość oderwania się od codzienności (38 proc.),
• poczucie humoru i lekkość opowieści (32 proc.),
• osobę głównego bohatera lub bohaterki, z którymi mogą się utożsamiać (30 proc.).

Czytanie a inne formy spędzania wolnego czasu

Czytanie, czego można było się spodziewać, nie jest ulubioną formą spędzania czasu wolnego młodych ludzi, ale wysokie miejsce w tym zestawieniu i tak powinno cieszyć. Z badań wynika, że nastolatkowie i nastolatki w wolnym czasie najczęściej wybierają: 

• spotkania z rówieśnikami (50 proc. odpowiedzi)
• i granie na komputerze (41 proc.),
• czytanie znalazło się na trzecim miejscu (ex aequo z czasem spędzanym na telefonie czy smartfonie). 

Warto przy tym pytaniu podkreślić, że badania objęły odpowiedzi zróżnicowane ze względu na płeć ankietowanych. Dziewczyny w wieku 10-15 lat zdecydowanie częściej sięgają po książki w czasie wolnym:

• 47 proc. dziewczyn w porównaniu do 29 proc. badanych chłopców.

Z całym badaniem można zapoznać się na stronie: Literacka Podróż Hestii. 

Szczegóły badania

Badania przeprowadzono na grupie 508 osób w panelu internetowym. Ankieta wypełniana była przez rodzica (członka panelu) oraz jego dziecko w wieku 10-15 lat.

 Laureaci konkursu Literacka Podróż Hestii. Lista zwycięzców

•  „Lato na Rodos” – Katarzyna Ryrych – edycja 2021.
• „Stan splątania” – Roksana Jędrzejewska-Wróbel – edycja 2022.
• „Wolność albo śmierć” – Aleksandra Herzyk – edycja 2023.
• „Silla” – Karolina Lewestam – edycja 2024.
• „Makabrama” – Marcin Szczygielski – edycja 2025.