Coraz więcej niezaszczepionych dzieci na Pomorzu

Na Pomorzu rośnie liczba niezaszczepionych dzieci

Na portalu szczepienia.info pojawiły się najnowsze informacje, zebrane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, dotyczące przypadków uchylania się od szczepień obowiązkowych dzieci w Polsce. Wynika z nich, że w przeciągu ostatnich pięciu lat wzrosła - z 48,6 tys. w 2019 roku do 87,3 tys. w 2023 roku - liczba osób nie wyrażających zgody na szczepienia swoich dzieci. Na przestrzeni dekady można mówić o siedmiokrotnym wzroście liczby odmów.

- Taka sytuacja grozi nam epidemiami wyrównawczymi chorób, przeciw którym mamy dostępne, bezpłatne, bezpieczne i skuteczne szczepionki - czytamy na stronie szczepienia.info. -  Dotyczy to szczególnie miejsc, kiedy na danym terenie zbierze się większa grupa niezaszczepionych dzieci. Wtedy kontakt z np. wirusem odry czy bakterią krztuśca, grozi w dłuższej konsekwencji lokalną epidemią.

Pomorze na czerwono

Do szczegółowych informacji dołączono mapy, pokazujące statystyki w poszczególnych województwach. I tak na Pomorzu między  2020 r. a 2023 r. liczba odmów (przy czym odmowa kilku szczepień w przypadku jednego dziecka jest liczona jako jedna) wzrosła z 4471 do 6811. Pomorskie  znalazło się wśród siedmiu oznaczonych czerwonym kolorem województw w Polsce, gdzie w przeliczeniu na tysiąc osób w wieku 0-19 lat liczba przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień wynosiła najwięcej - czyli od 12 do 21. 
Jeszcze przed dwoma laty zajmowaliśmy pod tym względem trzecie miejsce w kraju, w ubiegłym roku wyprzedziło nas Podlasie.

- Tak czy inaczej konsekwencje zaczna się za jakiś czas - przestrzega dr Sławomira Niedźwiecka, kierownik oddziału obserwacyjno-zakaźnego dla dzieci w szpitalu na gdańskiej Zaspie. - Szczepieniami zajmują się placówki poz, a my zbieramy żniwo nieszczepienia. Grozi nam wzrost zachorowan na krztusiec, będzie też odra.
Wysoką cenę za opór dorosłych zapłacą dzieci

Rozmowa z dr Bożeną Kujawską-Kapiszką, specjalistką pediatrii, alergologii i immunologii klinicznej, kierującą Oddziałem  Alergologii, Immunologii i Chorób Płuc Szpitala Dziecięcego Polanki

Pomorze od kilku lat należy do województw, gdzie jest stosunkowo dużo odmów szczepień dzieci. Jesteśmy w czołówce krajowej?
W 2024 r. na szczęście Pomorskie spadło w odmowach z podium na miejsce czwarte. Dramatycznie dużo takich przypadków jest w województwie wielkopolskim, śląskim, zwiększył się także bardzo odsetek nieszczepionych dzieci na Podlasiu. W Trójmieście sytuacja nie jest jeszcze taka zła. W odmowach dominują miejscowości ościenne, powiaty kartuski, kościerski, wejherowski.

Co można zrobić, by zachęcić rodziców do szczepienia dzieci?

Najważniejsza jest spokojna rozmowa. Wysłuchanie obaw i argumentów rodziców, podjęcie z nimi dyskusji. W Polskim Towarzystwie Wakcynologicznym do takich rozmów włączyli się nawet psychologowie. Podajemy twarde dane, wyliczenia WHO, mówimy jak wyglądała sytuacja przed laty, kiedy to dzięki szczepieniom udało się wyeliminować odrę. Dziś, z uwagi, że coraz większa grupa pacjentów unika szczepień, pojawiły się pierwsze zachorowania. Najlepszym dowodem jest wzrost zachorowań na krztuśca. Przebieg tej choroby może być bardzo ciężki, łącznie z pobytem na OIOM-ie.

Chorują tylko dzieci nieszczepione?
Cierpią także te szczepione, choć przebieg może być łagodniejszy. Trzeba też pamiętać, że są wśród nas dzieci, które nie mogą się szczepić wraz z rówieśnikami. Dotyczy to małych pacjentów z padaczką. Ryzykują też dzieci z niedoborami odporności. A jest ich coraz więcej. Boimy się, że dzieci te mogą zapłacić większą cenę za upór innych. Najgorsze, że w Polsce nie udaje się osiągnąć odporności populacyjnej, która wynosi 92-95 proc. Przed laty odsetek dzieci niezaszczepionych był niższy i mogliśmy czuć się bezpieczniej.

CZYTAJ TEŻ: Dzieci z Pomorza nie szczepią się przeciw HPV. Dlaczego?

Czego obawiają się rodzice?
Głównie poszczepiennych objawów neurologicznych.  Jednak nawet kiedy neurolog stwierdzi, że dziecko można szczepić, to często rodzice nadal czekają. W takiej sytuacji proponuję szczepienie u nas na oddziale alergologii, gdzie - w razie niepokoju rodzica - jest możliwość obserwacji dziecka. W ostatnich czterech latach przystało na to siedmiu, może ośmiu rodziców. Uważamy, że należy poszerzyć skalę rozmów z rodzicami. W maju planujemy zorganizować w Szpitalu Dziecięcym Polanki kolejną Szkołę Szczepień. Zapraszamy wszystkich, którzy chcą posłuchać ciekawych wykładów, także o HPV, kleszczach...

Kto przychodzi na wykłady?
Ci, którzy chcą się szczepić. Ci, którzy nie chcą, wzorują się na internetowych stronach antyszczepionkowców.

Są także rodzice, którzy mają wątpliwości i nikt nie potrafi ich rozwiać. Wpływa na to utrudniony dostęp do pediatry w przychodni, albo wręcz brak zaufania do konkretnego lekarza. Może przydałby się "szczepionkowy telefon zaufania" z dyżurującym ekspertem, który odpowie na konkretne pytania?
Od trzech lat działa przy naszym szpitalu Poradnia Konsultacyjna Szczepień. Trafiają do nas różni pacjenci, w tym antyszczepionkowcy, którzy w ten sposób szukają potwierdzenia słuszności swoich przekonań. Jednak nie podważa to sensu funkcjonowania samej poradni i chyba nadszedł już czas, by z taką działalnością wyjść poza Trójmiasto.