Pakt dla Bezpieczeństwa Polski. Zielony Okręg Kaszubia i Via Pomerania w raporcie MON

Czym jest Pakt dla Bezpieczeństwa Polski – Pomorze Środkowe?

Strategiczny dokument - Raport w ramach Paktu dla Bezpieczeństwa Polski - Pomorze Środkowe zaprezentowano w piątek 5 września w Porcie Ustka. Przygotowanie raportu stanowiło kolejny krok dla wzmocnienia systemu obronnego państwa, z uwzględnieniem roli Pomorza. Chodzi zwłaszcza o rozwój infrastruktury mającej wpływ na mobilność własnych wojsk oraz oddziałów sojuszniczych. Pomorze Środkowe to jeden z kluczowych filarów w systemie obrony kraju i wsparcia sojuszniczego na flance wschodniej.

PRZECZYTAJ TEŻ: Via Pomerania. Droga do pokoju, ale i rozwoju Kaszub oraz całego Pomorza Środkowego

Trzy filary Tarczy Bałtyk

Pakt dla Bezpieczeństwa Polski to jeden z trzech filarów koncepcji Tarczy Bałtyk. 

Drugim z nich jest Deklaracja Bałtycka - zobowiązanie do wzmocnienia współpracy wojskowej państw NATO w regionie Morza Bałtyckiego.

Trzecim zaś jest Zielony Okręg Przemysłowy „Kaszubia” – strategiczna baza logistyczna, przemysłowa i infrastrukturalna. 

Minister obrony narodowej 31 października 2024 r. wydał decyzję w sprawie powołania zespołu do spraw opracowania raportu w ramach Paktu dla Bezpieczeństwa Polski – Pomorze Środkowe, Niespełna rok później gotowy jest dokument podsumowujący kluczowe potrzeby i rekomendacje dotyczące rozwoju infrastruktury krytycznej regionu.

Raport w ramach Paktu dla Bezpieczeństwa Polski – Pomorze Środkowe

Raport został przygotowany przez zespół pod kierownictwem Macieja Samsonowicza, doradcy ministra obrony narodowej, i  wskazując inwestycje o znaczeniu obronnym i mobilnościowym obejmuje kompleksową analizę infrastruktury transportowej i energetycznej w województwach: 

• zachodniopomorskim,
• pomorskim,
• kujawsko-pomorskim,
• warmińsko-mazurskim.

- Raport Pomorze Środkowe to strategiczny plan działań na rzecz bezpieczeństwa Polski i regionu. Określone w nim inwestycje infrastrukturalne wzmacniają zdolność obronną, usprawniają mobilność wojskową i zwiększają bezpieczeństwo obywateli. To fundament przygotowania państwa na wyzwania przyszłości - mówił minister Władysław Kosiniak-Kamysz w trakcie spotkań z twórcami paktu dla bezpieczeństwa.

CYTAJ RÓWNIEŻ: „Zielony Pakt dla Pomorza”. Inwestycja w rozwój polskiego Wybrzeża

 Doradca ministra Maciej Samsonowicz podkreślał zaś, że dokument wskazuje nie tylko bariery systemowe, ale też konkretne projekty drogowe, kolejowe, morskie i lotnicze, które muszą zostać zrealizowane, dla szybkiego reagowania w sytuacjach kryzysowych. 

Stąd kluczowe inwestycje będą dotyczyły dróg, linii kolejowych oraz portów lotniczych i morskich w województwach: zachodniopomorskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim.

Wnioski i rekomendacje raportu

• Dostosowanie krajowej infrastruktury drogowo-kolejowej na potrzeby mobilności wojskowej, w tym przyjęcia wojsk sojuszniczych.
• Uwzględnienie wskazanych w raporcie nowych odcinków dróg w wykazie dróg o znaczeniu obronnym.

• Wskazanie priorytetów dróg znaczenia obronnego do finansowania w ramach KFD.
• Wprowadzenie nowej kategorii drogi o znaczeniu obronnym, tj. o niższych parametrach, niż określone w przepisach dotyczących wymagań techniczno-obronnych dla dróg znaczenia obronnego.
• Dostosowanie kolejowych punktów ładunkowych na potrzeby transportu i ruchu wojsk własnych i sojuszniczych.
• Rozwój zasobów w zakresie transportu kolejowego, w tym pozyskanie odpowiedniego taboru kolejowego, w szczególności platform wagonowych do transportu techniki ciężkiej.
• Raport stanowi podstawę do aktualizacji rządowego programu budowy dróg krajowych i autostrad pod kątem priorytetyzacji potrzeb i zamierzeń inwestycyjnych wskazanych w raporcie.

CZYTAJ TEŻ: Remont estakady Kwiatkowskiego inwestycją w bezpieczeństwo państwa

• Raport stanowi podstawę do aktualizacji rządowego programu budowy kolei pod kątem priorytetyzacji potrzeb i zamierzeń inwestycyjnych wskazanych w raporcie.
• Raport nakłada obowiązek wprowadzenia systemów antydronowych dla osłony infrastruktury transportowej, w tym szczególnie portów lotniczych i morskich oraz kolejowych punktów ładunkowych.
• Ujednolicenie we wszystkich Portach Morskich Instrukcji Technologicznej oraz Instrukcji Bezpiecznej Obsługi Statku, w zakresie działań eksploatacyjnych i awaryjnych podczas obsługi, a w szczególności zapisów dotyczących krótkotrwałego składowania materiałów niebezpiecznych na terenie portów.
• Raport nakłada obowiązek na administrację morską przeprowadzenia przeglądu morskich platform transportowych pod kątem: zasobów, stanu prawnego, obywatelstwa załóg.
• Raport stanowi podstawę do dekonfliktacji planów ewakuacji ludności w rejonie opracowanego raportu.
• Raport stanowi podstawę do opracowania dokumentacji ćwiczebnej cywilno-wojskowej w portach morskich i lotniczych mających na celu sprawdzenie możliwości użycia wojsk własnych i sojuszniczych.
• Uproszczenie procedur inwestycyjnych w zakresie przygotowania infrastruktury transportowej (cywilnej) dla potrzeb transportu i ruchu wojsk własnych i sojuszniczych.
• Raport stanowi podstawę do pozyskiwania środków finansowych na potrzeby i zamierzenia inwestycyjne z budżetu państwa i innych możliwych źródeł finansowania w tym KPO poprzez FBiO.
• Potrzeby i zamierzenia inwestycyjne zawarte w raporcie realizują istotny interes bezpieczeństwa państwa, o którym mowa w szczególności w art. 12 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.
• Zamierzenia inwestycyjne zawarte w raporcie mogą być realizowane i finansowane w każdej możliwej formule, w tym w formule Partnerstwa Publiczno-Prywatnego.
• Raport stanowi podstawę do wyłączenia przepisów ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku oraz ustawy Prawo wodne dla potrzeb i zamierzeń inwestycyjnych zawartych w raporcie.

• Wzmocnienie ochrony i osłony infrastruktury istotnej pod względem bezpieczeństwa państwa w rejonie Pomorza Środkowego.
• Konieczność zbudowania w portach lotniczych zdolności do szybkiej odbudowy nawierzchni lotniskowych pola naziemnego ruchu lotniczego na lotniskach cywilnych użytku publicznego (Szczecin-Goleniów, Bydgoszcz, Olsztyn-Mazury).
• Stworzenie norm prawnych dotyczących włączenia w czasie wojny i stanu wojennego portów lotniczych i morskich do systemu obronnego Rzeczypospolitej Polskiej.
• Wnioski i rekomendacje ujęte w raporcie powinny zostać uwzględnione w procesie planowania i programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP.