Wycinka drzew na Helu coraz bliżej. Mieszkańcy i ekolodzy apelują do premiera. Jest decyzja SKO!

Aktualizacja, 9 października, godz. 14.00

Jak informują przeciwnicy wycinki drzew na fanpage Ratujmy Helski Cyupel, decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku wszczęto postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji burmistrza Helu w sprawie ustalenia środowiskowych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia polegającego na budowie Centrum Rewitalizacji Zdrowia HEL HAPPINESS oraz decyzji burmistrza Helu w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na budowie Centrum Rewitalizacji Zdrowia Hel Happiness.

- SKO postanowiło o wstrzymaniu wykonania obu wyżej wymienionych decyzji. Po zebraniu koniecznego materiału kolegium dokona oceny, co do ewentualnych kwalifikowanych naruszeń prawa przy ich wydawaniu. Jedna co ważne, nadal pozostaje w mocy pozwolenie na wycinkę drzew! Obecnie analizujemy skutki prawne – informują.

Mieszkańcy Helu apelują: Powstrzymajmy wycinkę. Cypel to nie tartak

Dokładnie 25 637 osób podpisało się online pod apelem do premiera Donalda Tuska o powstrzymanie wycinki drzew na helskim cyplu. W środę, 8 października zakończono zbieranie podpisów, ale to nie oznacza końca walki o helską przyrodę.

– Wasze głosy jeszcze dzisiaj trafią do premiera Donalda Tuska. Mamy nadzieję, że nie tylko na biurko, ale i do serca. Dziękujemy każdemu, kto postawił swój podpis za helskimi drzewami. To dzięki Wam możemy głośno mówić: przyroda nie ma głosu, ale ma nas! – piszą twórcy petycji.

Helski cypel. Unikalny teren zagrożony wycinką

Budowa Centrum Rewitalizacji Zdrowia Hel Happiness może rozpocząć się w przyszłym tygodniu. A wiązać będzie się to w pierwszej kolejności z wycinką kilkuset drzew.

To będzie zniszczenie terenu biologicznie czynnego w 80 proc. Torując drogę dla pięciopiętrowych budynków i wielopoziomowych parkingów, pod topór pójdą: stare brzozy, dęby, klony, lipy, sosny i olchy. Wycięty zostanie pomorski acidofilny las brzozowo-dębowy, zniszczone zostaną mokradła i torfowiska oraz wiele innych siedlisk przyrodniczych.

Obrońcy helskiej przyrody

Przypominają, że helski cypel objęty jest ochroną Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, obszarem specjalnej ochrony siedlisk i obszarem specjalnej ochrony ptaków Natura 2000, oraz chroni go uchwała Rady Miasta Helu w sprawie ustanowienia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Helski Cypel”. 

Drzewa na helskim cyplu to żywa pamięć naszych przodków, świadków wojny i pokoju, nieodłączny element kaszubskiej tożsamości i naturalna ochrona nadmorskiego ekosystemu. Inwestycja w dużym stopniu będzie oddziaływała na środowisko i sąsiednie tereny leśne, zarówno roślinność, jak i zwierzęta, w związku z dużą presją turystyczną, prowadząc do zadeptywania istniejących siedlisk przyrodniczych. Ta inwestycja może zapoczątkować katastrofę krajobrazową i ekologiczną w jednym z najbardziej unikatowych miejsc polskiego wybrzeża.

Twórcy petycji o powstrzymanie wycinki drzew na helskim cyplu

Jak dodają, to właśnie tam znajduje się jeden z głównych europejskich szlaków migracyjnych ptaków, a w obliczu postępujących zmian klimatycznych, suszy, zanikania bioróżnorodności i nadmiernej urbanizacji terenów nadmorskich, każda wycinka na taką skalę to cios wymierzony w przyszłość ludzi, zwierząt i przyrody.

Apel mieszkańców Helu do premiera Donalda Tuska

Poniżej publikujemy treść apelu mieszkańców Helu do premiera Donalda Tuska. 

„Szanowny Panie Premierze, zwracamy się do Pana – jako mieszkańca Pomorza, rodowitego Kaszuby, historyka – i wnosimy o:

• podjęcie działań zmierzających do stwierdzenia nieważności decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych, która została wydana z rażącym naruszeniem prawa, a w konsekwencji decyzji o warunkach zabudowy i decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i pozwolenie na budowę;
• wstrzymanie wycinki drzew na Helskim Cyplu do czasu zakończenia procedur dotyczących wyjaśnienia wątpliwości prawnych i proceduralnych;
• ponowne przeprowadzenie rzetelnych ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ) obejmujących skumulowany efekt obecnych i planowanych inwestycji na Helskim Cyplu i obszarze gminy Hel;
• zobowiązanie lokalnych władz do przestrzeganie prawa miejscowego, zwłaszcza uchwały o ustanowieniu na „Helskim Cyplu” już w 2008 roku zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, zgodnie z którą zabrania się niszczenia, uszkadzania lub przekształcania ww. obszaru;
• powołanie na Helskim Cyplu leśnego rezerwatu przyrody w myśl rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody, w celu zachowania drzew jako trwałego elementu przestrzeni publicznej, symbolu pamięci, schronienia dla przyrody oraz wartości społecznej”.

Inwestor rozpoczyna przygotowania do budowy Hel Happiness

W tym tygodniu inwestor rozpoczął prace. Na miejscu, między drzewami, pojawiło się ogrodzenie. 

– Siatka oplata las, jakby chciała go uciszyć, zanim jeszcze ktoś zdąży zapytać, dlaczego. Człowiek znów postanowił, że może decydować, gdzie kończy się przyroda. To nie przygotowania do budowy. To początek końca miejsca, które miało trwać – czytamy na profilu Ratujmy Helski Cypel. 

Hel – półwysep wolności, zapach żywicy, piasek, szum fal – właśnie dostaje nowy adres: teren prywatny. Czy można wyciąć las pod luksusowy widok z tarasu? Nie ma drugiego Helu! Nie będzie drugiej szansy! Kiedy ostatnie drzewo upadnie, zrozumiemy, że nie da się oddychać pieniędzmi.

Twórcy profilu Ratujmy Helski Cypel

Inwestor gotowy na spotkanie z mieszkańcami Helu

Zapytaliśmy drogą mejlową, zarówno inwestora, jak i władze Helu, o przyszłość tej inwestycji wobec walki mieszkańców o powstrzymanie wycinki drzew. Swoje argumenty podpierają oni różnymi opracowaniami, komentarzami i uwagami sprzed kilku lat (fundacje: Sapere Aude i Strefa Zieleni), jak i nowymi, m.in. Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków czy też profesor Iwony Sagan, kierownika Zakładu Geografii Społeczno-Ekonomicznej Uniwersytetu Gdańskiego. 

Spytaliśmy również o to, czy jest szansa na spotkanie z mieszkańcami, co było wcześniej zapowiadane.

Jarosław Pałkowski, zastępca burmistrza Helu poinformował nas, że „inwestor przedsięwzięcia przy ul. Kuracyjnej nie wyraził zainteresowania organizacją spotkania z mieszkańcami i w związku z tym takie wydarzenie nie jest planowane”. 

Nie otrzymaliśmy jednak odpowiedzi na pytania, czy miasto zamierza rozmawiać z mieszkańcami w tej sprawie, a także, czy zamierza podjąć jakąś decyzję – w ramach prawa – by tę wycinkę i inwestycję wstrzymać, zablokować, czy jednak nie zamierza już ingerować. Gdy odpowiedź do nas trafi, opublikujemy ją niezwłocznie.

Podobne zapytanie wysłaliśmy też do inwestora, prosząc go jednocześnie o komentarz, ponieważ sprawa wycinki nadal budzi sprzeciw mieszkańców Helu i nie tylko. Inwestor poinformował nas, że nie jest w tej sprawie stroną, która miałaby zorganizować spotkanie. 

– W przypadku gdy takie spotkanie zostanie zorganizowane przez władze miasta Hel lub mieszkańców Helu, nasi przedstawiciele chętnie się pojawią i odpowiedzą na wszystkie pytania – dowiadujemy się od inwestora.

Podkreśla on też, że, wbrew mylnym informacjom powielanym w sieci, wcześniej odbywały się konsultacje z mieszkańcami. Po ustaleniach dotyczących planowanej funkcji budynków inwestor rozpoczął procedury projektowe oraz szczegółowe analizy oddziaływania inwestycji na środowisko.

Argumenty inwestora Hel Happiness

Cały proces trwał 7 lat, projekt został uzgodniony ze wszystkimi instytucjami oraz uzyskał wszystkie konieczne prawomocne zgody, w celu rozpoczęcia inwestycji. Instytucje wydające decyzje zgodnie z prawem są wytycznymi dla inwestora, i podczas procesu pozyskiwania prawomocnego pozwolenia budowlanego kierowaliśmy się obowiązującymi przepisami prawa budowlanego. Niezrozumiałe dla nas jest, dlaczego dopiero na tym etapie wyrażane są wątpliwości czy obawy mieszkańców, oraz jakie są prawdziwe motywacje osób nagłaśniających w negatywny i manipulacyjny sposób naszą inwestycje.

Inwestor Hel Happiness

Obowiązek nasadzeń zastępczych i działania inwestora

O sprawie pisaliśmy już kilka miesięcy temu, gdy sprawa ta „ożyła” na nowo. „Ożyła” wzięliśmy w cudzysłów, ponieważ przypomnieliśmy wówczas, że inwestor już kilka lat temu, zgodnie z prawem i wymogami stawianymi przez szereg instytucji, starał się o wszystkie potrzebne pozwolenia, zgody i decyzje. 

• O pierwsze decyzje zaczął występować w 2015 roku, gdy nabył pierwszą z zakupionych działek.
• Procedura uzyskania decyzji środowiskowej została wszczęta w 2016 roku i zakończona w 2020 roku.
• Zgodę na wycinkę drzew inwestor uzyskał w grudniu 2021 roku.
• Starosta pucki decyzję o pozwoleniu na budowę wydał w kwietniu 2024 roku.
• Dodajmy, że budowa Centrum Rewitalizacji Zdrowia Hel Happiness z całoroczną funkcją hotelowo-zdrowotną uzgodniona była z poprzednimi władzami Helu.

Hotel wraz z infrastrukturą powstanie na dwóch działkach o powierzchni:

• ok. 1,9 hektara (działka nr 35/19 kupiona przez inwestora w 2014 roku)
• i prawie 0,8 hektara (działka nr 577/2 kupiona w 2016 roku),

na których obecnie nie ma stałej zabudowy. Inwestor obie działki kupił w trybie przetargu nieograniczonego od Agencji Mienia Wojskowego. 

Te nieruchomości nie były działkami gminnymi. Na jednej z nich stały tymczasowe obiekty, w których prowadzone były sezonowy handel i usługi na podstawie umów z właścicielem działki. Druga to teren zdegradowany, wyłożony częściowo płytami betonowymi typu jumbo i porośnięty trawą oraz krzakami. Nie są to działki oznaczone jako tereny leśne ani grunty zadrzewione czy zakrzewione. 

Postępowanie w tej sprawie trwało ponad dwa lata, pracownicy RDOŚ w Gdańsku przeprowadzili szczegółową i drobiazgową analizę wszystkich uwarunkowań wynikających z istniejących na tym obszarze form ochrony przyrody, oraz potencjalnych skutków i wpływu planowanego przedsięwzięcia na środowisko. Wynikiem tego było uzgodnienie realizacji oraz określenie warunków tej realizacji. Wszystkie kolejne wydane w tej sprawie decyzje są zgodne z tą decyzją oraz uwzględniają określone w niej warunki. 

Mirosław Wądołowski / burmistrz Helu

– Trzeba dodać, że w postępowaniach uczestniczyły również, na prawach strony, organizacje społeczne, które w swoich statutach miały zapisane działania na rzecz środowiska i ekologii, a informacje o podejmowanych w postępowaniu czynnościach były publikowane na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta Helu – uważa Mirosław Wądołowski, burmistrz Helu.

Radosław Iwiński, regionalny dyrektor ochrony środowiska w Gdańsku już w sierpniu 2020 roku stwierdził natomiast, że: „Ze względu na funkcję przedsięwzięcia, lokalizację oraz jego skalę, nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na klimat i jego zmiany”.

Inwestor musiał uzyskać również pozytywną opinię wielu innych instytucji. W ramach projektu założono wycinkę około 620 sztuk drzew poza okresem lęgowym ptaków, pod nadzorem ornitologa. Po przeprowadzeniu inwentaryzacji przez specjalistyczną firmę okazało się, że rzeczywista liczba drzew przeznaczonych do wycinki to 433 sztuki plus jedno drzewo uschnięte. To o 180 drzew mniej niż pierwotnie zakładano. I taką zgodę na wycięcie 433 drzew inwestor uzyskał.

Burmistrz Helu Mirosław Wądołowski już wcześniej podkreślał, że po wydaniu tej decyzji nie wnoszono żadnych odwołań, i sprawa stała się ostateczna. Jak wyjaśnił, wycięte mają być 434 drzewa. Na inwestora nałożono obowiązek nasadzenia dokładnie 434 sztuk nowych drzew gatunków rodzimych o obwodzie pnia co najmniej 10 cm, mierzonym na wysokości jednego metra. Te nasadzenia mają pojawić się na dwóch konkretnych działkach. 

Inwestor do sprawy odniósł się kilka miesięcy temu, wydając wówczas takie oświadczenie: 

„Planowana budowa kompleksu hotelowego Centrum Rewitalizacji Zdrowia w Helu ogranicza się wyłącznie do prywatnych działek inwestora i zostanie zrealizowana na terenach objętych ochroną na podstawie ustawy o ochronie przyrody. Z tego względu, na każdym etapie planowania inwestor podejmował szereg działań, mających na celu minimalizację wpływu inwestycji na środowisko naturalne. Procedura uzyskania decyzji środowiskowej została wszczęta już w 2016 roku i zakończona w 2020 roku. 

W trakcie tego procesu inwestor był wielokrotnie wzywany do uzupełnień dodatkowej dokumentacji, co doprowadziło do wyboru alternatywnego wariantu realizacji, znacznie bardziej przyjaznego dla środowiska, choć mniej korzystnego ekonomicznego. Wariant opracowany został między innymi na podstawie zaawansowanych analiz komputerowych badań geologicznych i obserwacji z dronów, co ograniczy wpływ inwestycji na środowisko do absolutnego minimum.

Uzgodnienia zostały przeprowadzone z szeregiem instytucji, m.in.: Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska, Wodami Polskimi, Sanepidem, Urzędem Morskim, Urzędem Miasta oraz organami budowlanymi”. 

W ramach działań proekologicznych zrezygnowano z basenu na parterze oraz garaży podziemnych, dzięki czemu żaden z obiektów nie naruszy poziomu wód gruntowych. Zaprojektowano system małej retencji oparty na oczkach wodnych, który zatrzyma wodę na terenie inwestycji i poprawi walory krajobrazowe. Ograniczono wysokość budynku, aby nie przekraczał koron drzew. Inwestycja nie będzie widoczna ani z plaży, ani z terenów poza ulicą Kuracyjną. Zastosowano rozwiązania ograniczające emisję światła nocą i chroniące ptaki przed kolizjami z przeszkleniami.

„Zobowiązano się do nasadzenia nowych drzew i krzewów w takiej samej liczbie, jak będą usunięte, i to wyłącznie rodzimych gatunków. Początkowo planowano dokonać wycinki 434 sztuk drzew. Po wykonaniu projektu budowlanego podjęto decyzję o zachowaniu jak największej ilości drzew. Finalnie wycinka obejmować będzie 384 drzewa i odbędzie się wyłącznie poza okresem lęgowym ptaków, pod nadzorem przyrodników. Zgodnie z inwentaryzacją, na terenie inwestycji nie stwierdzono obecności cennych siedlisk. 

Teren ten od lat był zdegradowany – wcześniej jako opuszczona baza wojskowa, później dziki parking i miejsce nielegalnego składowania odpadów. Inwestor wstępnie uporządkował ten obszar, a nowe nasadzenia zieleni będą pełniły także funkcję ekranu akustycznego”. 

Centrum Rewitalizacji Zdrowia będzie działać przez cały rok. To przyczyni się do zwiększenia całorocznego zatrudnienia o około 300 etatów. Ponadto inwestycja poprawi wizerunek Helu oraz zwiększy wpływ do budżetu miasta. 

„Inwestycja ma nie tylko aspekt gospodarczy, ale także ekologiczny i społeczny, harmonijnie łącząc dbanie o zdrowie człowieka i rozwój z poszanowaniem przyrody”.