W tym domu tworzył Franciszek Duszeńko. Odsłonięcie tablicy poświęconej artyście

Z wnioskiem o upamiętnienie cenionego profesora Akademii Sztuk Pięknych i umieszczenie tablicy na ścianie domu, gdzie tworzył, zwrócili się przedstawiciele Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. Chlebnickiej 11/12. 

Przypomnijmy, Sejm RP ustanowił rok 2025 Rokiem Franciszka Duszeńki. W przyjętej ustawie napisano:

Jego sztuka wciąż budzi emocje i przypomina o dramatycznej historii XX-wieku. Jest świadectwem tragicznych losów człowieka, którego lata młodości przypadły na II wojnę światową. Niesie antywojenne przesłanie w dobie konfliktu za wschodnią granicą Polski. Należy uznać ją za niezwykle istotny głos w niemal 80 lat od zakończenia ostatniej wielkiej wojny, która spustoszyła praktycznie całą Europę. Po upływie dziesięcioleci w dalszym ciągu stanowi przejmujące memento dla potomnych. To sztuka, która tak jak słynny napis na Westerplatte wprost zdaje się krzyczeć: nigdy więcej wojny! 

Twórczość artysty, wybitnego rzeźbiarza, współautora pomnika na Westerplatte, rektora gdańskiej uczelni w latach 1981-1987, wyjątkowego pedagoga, który wykształcił kilka pokoleń artystów została w mijającym roku upamiętniona wieloma wydarzeniami artystycznymi, m.in. wystawami w Akademii Sztuk Pięknych. 

Kim był Franciszek Duszeńko?

Franciszek Duszeńko (ur. 6 kwietnia 1925 w Gródku Jagiellońskim, zm. 11 kwietnia 2008 w Gdańsku), rzeźbiarz, pedagog, Rektor w latach 1981-1987

W l. 1942-1944 studiował na Wydziale Rzeźby Instytutu Sztuk Plastycznych we Lwowie. Należał do Armii Krajowej, działał we Lwowie pod pseudonimem „Gustaw”. W 1944 r. został aresztowany i wywieziony do obozów koncentracyjnych, kolejno: Gross-Rosen, Oranienburg, Sachsenhausen. Po wyzwoleniu wrócił do Polski i rozpoczął naukę w Państwowej Szkole Przemysłu Artystycznego w Łodzi. Po kilku miesiącach przeniósł się do Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Gdańsku z siedzibą w Sopocie, gdzie studiował w Pracowni swojego dawnego lwowskiego profesora Mariana Wnuka. W 1952 r. obronił dyplom na Wydziale Architektury Wnętrz Studium Rzeźby. W l. 1952–1962, wraz ze Stanisławem Horno-Popławskim, Alfredem Wiśniewskim i Adamem Smolaną, należał do zespołu plastyków pracujących nad renowacją Drogi Królewskiej w Gdańsku.

W 1950 r. rozpoczął pracę w macierzystej Uczelni na stanowisku asystenta na Wydziale Architektury Wnętrz Studium Rzeźby. W 1956 r. uzyskał tytuł docenta i kierował Pracownią Rzeźby dla I roku. W l. 1960-1964 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Rzeźby. W 1973 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1990 r. profesora zwyczajnego. W l. 1981-1987 był Rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Po zakończeniu swojej kadencji Rektora kierował Katedrą Rzeźby i Rysunku oraz Pracownią Dyplomującą. Po nabyciu prawa do emerytury w 1995 r., kontynuował do 2001 r. na prośbę władz Uczelni pracę na Wydziale Rzeźby. Od 1950 r. należał do Związku Polskich Artystów Plastyków.

W swojej pracy artystycznej zajmował się realizacją monumentalnych pomników, w których łączył surowe bloki kamienia z rzeźbami figuratywnymi. Zrealizował, m.in.: 

• Pomnik Ofiar Obozu Zagłady w Treblince (z Adamem Hauptem i Franciszkiem Strynkiewiczem),
• Pomnik Obrońców Wybrzeża (z Adamem Hauptem i Henrykiem Kitowskim),
• Pomnik Polskich Artylerzystów w Toruniu,
• Pomnik Marii Konopnickiej w Gdańsku. 

Tworzył również mniejsze dekoracje rzeźbiarskie, np.:

• płaskorzeźbę z popiersiem Mikołaja Kopernika dla Zamku w Malborku,
• medal „Odsłonięcie Pomnika Polskich Artylerzystów” w Toruniu,
• medal „Wodowanie Sołdka” dla Stoczni im. Lenina w Gdańsku.

Wyjątkowy pedagog, który wykształcił kilka pokoleń artystów

Wśród jego uczniów byli, m.in: 

• Janina Rudnicka,
• Magdalena Schmidt-Góra,
• Ludmiła Ostrogórska,
• Zdzisław Pidek,
• Grzegorz Klaman,
• Robert Kaja,
• Anna Baumgart,
• Julita Wójcik,
• Eugeniusz Lademann.
• Jerzy Kędziora.

Brał udział w kilkudziesięciu wystawach w Polsce i za granicą, m.in.: w: 

• Warszawie,
• Poznaniu,
• Wrocławiu,
• Gdańsku,
• Berlinie,
• Lipsku,
• Monachium,
• Budapeszcie,
• Bukareszcie,
• Nowym Jorku. 

Jego prace znajdują się w zbiorach muzeów, m.in. w:  Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu czy New Delhi. 

CZYTAJ TAKŻE: Grudzień '70 w kulturze. Zadziwiająco mało wyczerpany temat

Otrzymał szereg nagród i wyróżnień, m.in.: 

• Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (1969, 1979, 1982, 1986, 1994),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1967),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1978),
• Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska (1986),
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1996),
• Medal Księcia Mściwoja II (2008). 

(Źródło: zbojowniasztuki.pl)