Awantura o L4 w ramach teleporad. Będą kary dla lekarzy?

Mimo zapowiedzi zniesienia stanu epidemii od 16 maja, resort zdrowia nie zamierza likwidować teleporad, nazwanych przez ministra Adama Niedzielskiego "racjonalnym rozwiązaniem". Oznacza to, że nadal, jedynie po  przeprowadzeniu  wywiadu z pacjentem, lekarz będzie mógł wypisać mu e-receptę, e-skierowanie, a jeśli uzna taką potrzebę - także zwolnienie z pracy.

Tymczasem, jak pierwszy napisał portal Rynek Zdrowia, ZUS zabrał się za kontrole zwolnień lekarskich z teleporad. Lekarze otrzymują pisma z żądaniem wyjaśnień, na jakiej podstawie wystawili zwolnienia pacjentom, których nie widzieli na oczy. Ponoć pojawiły się zarzuty braku "badania przedmiotowego", czyli wzrokowego, słuchowego i dotykowego. Karą w takim przypadku może być czasowe odebranie prawa lekarzowi do wystawiania zwolnień.

- Bezpośrednie zbadanie stanu zdrowia pacjenta zgodnie z przyjętymi wcześniej stanowiskami Ministerstwa Zdrowia i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może być również zebraniem bezpośredniego wywiadu od pacjenta w trybie teleporady - wyjaśnia dr Andrzej Zapaśnik, ekspert Federacji Porozumienie Zielonogórskie, prezes przychodni BaltiMed w Gdańsku. -  To nie jest łamanie prawa. Gdyby taki był powód kwestionowania zasadności wystawienia zwolnienia przez lekarza, byłby on niezgodny z obowiązującymi przepisami.

Z kolei Krzysztof Cieszyński, rzecznik gdańskiego oddziału ZUS zaprzecza, jakoby kontrole skierowane były jedynie na wyszukiwanie nieprawidłowości związanych z teleporadami.

- Kontrolujemy zwolnienia lekarskie tak, jak robiliśmy to do tej pory, a na zaświadczeniu lekarskim (ZLA) nie ma informacji czy zostało ono wystawiono przez lekarza w ramach teleporady - wyjaśnia rzecznik.

Kontrolujemy zwolnienia lekarskie tak, jak robiliśmy to do tej pory, a na zaświadczeniu lekarskim (ZLA) nie ma informacji czy zostało ono wystawiono przez lekarza w ramach teleporady

Krzysztof Cieszyński / rzecznik prasowy ZUS na Pomorzu

W 2021 r. lekarze wystawili ubezpieczonym w ZUS mieszkańcom Pomorza ponad 1,22 mln zwolnień z powodu choroby na łączną liczbę dni przekraczającą 14,6 mln. W 2020 r. liczba wystawionych zaświadczeń przekroczyła 1,18 mln na prawie 15,1 mln dni absencji. Od 1 stycznia do końca kwietnia tego roku ZUS na Pomorzu skontrolował pod kątem prawidłowości orzekania ponad 3,6 tys. zwolnień lekarskich.

- Kontrola prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz kontrola prawidłowości wykorzystania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy, czyli zwolnień lekarskich jest ustawowym obowiązkiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - dodaje Krzysztof Cieszyński. - Środki z których ZUS wypłaca zasiłki pochodzą ze składek wszystkich ubezpieczonych, którzy odprowadzają składki na ubezpieczenie chorobowe.

Rzecznik ZUS przypomina, że lekarz może wystawić zwolnienie podczas badania w gabinecie, na wizycie domowej, jak i po teleporadzie. Musi jednak przeprowadzić rzetelny wywiad medyczny. Każde zwolnienie lekarskie może podlegać kontroli. Kontrolę w zakresie prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich realizuje lekarz orzecznik ZUS, który decyzję o sposobie przeprowadzenia kontroli podejmuje indywidualnie w każdej sprawie. Lekarz orzecznik może przeprowadzić badanie, ale także wystawić skierowanie na badanie specjalistyczne. Może też poprosić o udostępnienie dokumentacji medycznej, a także wystąpić do lekarza wystawiającego zaświadczenie lekarskie objęte kontrolą o udzielenie wyjaśnień i informacji. Ma to potwierdzić czy przy wystawieniu zaświadczenia lekarskiego lekarz przestrzegał zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i obowiązków wynikających z przepisów prawa.

Bezpośrednie zbadanie stanu zdrowia pacjenta zgodnie z przyjętymi wcześniej stanowiskami Ministerstwa Zdrowia i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może być również zebraniem bezpośredniego wywiadu od pacjenta w trybie teleporady. To nie jest łamanie prawa

dr Andrzej Zapaśnik / ekspert Federacji Porozumienie Zielonogórskie, prezes przychodni BaltiMed w Gdańsku

- W każdym przypadku, gdy wystawia eZLA, lekarz zobowiązany jest udokumentować orzekanie o czasowej niezdolności do pracy w indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta oraz prawidłowo ustalić okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy - kończy Krzysztof Cieszyński.

Nadmierne - jak uważa część lekarzy - kontrole zwolnień, udzielanych podczas teleporad to nie jedyny punkt zapalny na linii medycy - ZUS. Od dawna słychać pretensje, że ZUS wymaga od lekarzy, ale im nie płaci za wystawianie zwolnień.

- Jest to jedyna znana mi sytuacja, gdy udzielam świadczeń instytucji bez opłat - twierdzi jeden z lekarzy POZ. - Mamy do czynienia z wieloletnim problemem monopolistycznego nadużywania pozycji ZUS wobec lekarzy, z którymi indywidualnie podpisywano umowę o wystawianie tych zwolnień za darmo. Mam poczucie, że jestem przez instytucję wykorzystywany. Staję się darmowym pracownikiem ZUS.

Tymczasem problem rygorystycznego kontrolowania zwolnień wydawanych w ramach teleporady, może być niedługo rozwiązany. Na piątkowej konferencji prasowej, poświęconej zniesieniu stanu epidemii, minister Adam Niedzielski zapowiedział: - Będziemy przekonywali ZUS, żeby przyjął interpretację, która nie będzie powodowała dolegliwości.