Niezwykły kamień znajdzie się na wystawie w gdańskim Żurawiu

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku wybrało wykonawcę nowej wystawy stałej w gdańskim Żurawiu. To firma Deko-Bau z Lubina, znana zarówno w Polsce jak i za granicą z pełnych rozmachu scenografii teatralno-operowych oraz z realizacji wielu cenionych ekspozycji muzealnych. Podczas oficjalnego podpisania umowy pomiędzy Narodowym Muzeum Morskim a wykonawcą, zaprezentowano wyjątkowy obiekt archeologiczny, odkryty podczas trwającej obecnie renowacji Żurawia. Po niezbędnych pracach konserwatorskich zostanie on umieszczony na tej wystawie.

Tym wyjątkowym zabytkiem jest kamień wodny, inaczej kamień wysokiej wody, który odnaleziono podczas prac w części podziemnej przy zachodniej elewacji Żurawia. To prawdopodobnie jedyny taki obiekt na polskich ziemiach. O jego funkcji, czyli wskazywaniu najwyższego poziomu wody w rzece podczas powodzi, świadczą wyryte na nim inskrypcje.

Jadwiga Klim z Działu Historii Żeglugi Śródlądowej NMM wyjaśnia, że na kamieniu widnieje data 1651, co oznacza, że dotyczy on powodzi właśnie z tego roku.

– Z naszych dotychczasowych ustaleń wynika, że na ziemiach polskich nie ma innych wodowskazów z lat 1650-1651, zatem obiekt z Żurawia może być jedynym w Polsce kamieniem wysokiej wody z tego okresu – tłumaczy.

Ekspertyza wykonana przez dr Ewę Jachnicką, pełniącą nadzór konserwatorski nad remontem Żurawia, wskazuje, że wapień, z którego wykonano kamień, pochodził ze szwedzkich wysp Olandii lub Gotlandii. Wyroby kamieniarskie z tego surowca znajdują się m. in. wśród płyt nagrobnych w najstarszych gdańskich kościołach oraz w południowym przęśle muru wygradzającego posesję Domu Poprawy.

– To niezwykły eksponat, który pokazuje trudną historię tego terenu. Odnalazłem informację, że 26 marca 1651 roku woda przerwała wał rzeki Nogat w Malborku i zalała tzw. Małe Żuławy. Czy woda dotarła aż do Gdańska? Najprawdopodobniej tak. Odkrycie kamienia stanowi ważny zapis historyczny. Przed wojną w Polsce istniało, aż osiem takich znaków z różnych okresów, ale duża część w wyniku działań wojennych została zniszczona – mówi doc. dr inż. Andrzej Januszajtis, pasjonat, znawca i propagator historii Gdańska.
 

Prace nad ekspozycją, na której zostanie umieszczony również kamień, rozpoczną się już wkrótce i będą prowadzone równolegle z kolejnymi etapami remontu Żurawia.

Co będzie w tym prestiżowym miejscu jakim jest Żuraw? Zobaczymy tu XVII-wieczny Gdańsk. Wystawa będzie rozmieszczona w obu basztach, na kilku poziomach. Przygotowana zostanie m.in. fabularyzowana, filmowa opowieść, której bohaterem będzie postać historycznego gdańskiego kupca i armatora Hansa Krossa.

– To ktoś w rodzaju przewodnika z przeszłości, który poprowadzi widzów szlakiem niebezpiecznego świata żeglugi handlowej, zawiłych obyczajów towarzyszących transakcjom kupieckim oraz życia i funkcjonowania ówczesnego gdańskiego portu – mówią muzealnicy pracujący nad ekspozycją. Na wystawie zobaczymy też XVII-wieczną stocznię, życie gdańskich mieszczan w tamtym czasie oraz obowiązkowo – tawernę.