Lot Polaka w kosmos przełożony! Poleci w środę, a nie we wtorek

Aktualizacja, godz. 17.33

Start misji kosmicznej z Kennedy Space Center na Przylądku Canaveral na Florydzie do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) planowany był na 10 czerwca, dokładnie na godz. 14.22. Jednak w poniedziałek, 9 czerwca po południu pojawiła się informacja, że wydarzenie to zostało przełożone o jeden dzień – na środę 11 czerwca. Poinformowała o tym m.in. na swoim profilu na platformie X Indyjska Organizacja Badań Kosmicznych (ISRO). Powodem mają być złe warunki atmosferyczne. 

– Start nie nastąpi wcześniej niż w środę, 11 czerwca, ze względu na silne wiatry w korytarzu wznoszenia – poinformowali organizatorzy lotu.

Start misji kosmicznej Axiom-4 z Polakiem na pokładzie. Transmisja na żywo z Hevelianum

Na Górze Gradowej w Gdańsku będzie można obejrzeć transmisję z wyniesienia astronautów w kosmos – towarzyszyć jej będzie komentarz astronomki z Hevelianum. Opowie m.in. o szczegółach misji Axiom-4, eksperymentach prowadzonych na orbicie, wpływie technologii kosmicznych na nasze codzienne życie oraz o niezwykłej podróży polskiego bursztynu w przestrzeń kosmiczną.

• Start misji zaplanowano na godzinę 14.22 (czasu środkowoeuropejskiego, CET), jednak spotkanie w Strefie Kibica na Górze Gradowej rozpocznie się już o godzinie 13 i potrwa do godziny 16.

Misja Axiom-4 z Polakiem na pokładzie

Czworo kosmonautów na Międzynarodową Stację Kosmiczną ISS wyniesie kapsuła Crew Dragon – wśród nich będzie Polak dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. To drugi Polak w historii, który poleci w przestrzeń kosmiczną, i pierwszy, który odwiedzi ISS. W czteroosobowej załodze AX-4, oprócz Polaka, znajdują się: 

• Amerykanka Peggy Whitson w roli dowódcy,
• pilot Shubhanshu Shukla z Indii
• oraz Węgier Tibor Kapu. 

Wszyscy przeszli kilkumiesięczne szkolenie przygotowujące do warunków panujących w kosmosie.

Misja z udziałem Polaka jest komercyjną misją kosmiczną firmy Axiom Space, organizowaną we współpracy z NASA, SpaceX i Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). Axiom-4 korzysta z należących do amerykańskiej firmy SpaceX rakiet Falcon 9 i statków kosmicznych Dragon.

Głównym celem misji Axiom-4 jest przeprowadzenie serii badań naukowych z zakresu inżynierii, medycyny, biologii i biotechnologii.

Czy wiesz, że w sumie w ciągu około dwóch tygodni misji Axiom-4 ma zostać zrealizowanych 60 eksperymentów na potrzeby 31 państw?

IGNIS. Polska część kosmicznej misji

Wśród zaplanowanych eksperymentów będzie 13 zaproponowanych przez polskie przedsiębiorstwa i instytuty naukowe w ramach polskiej misji naukowo-technologicznej IGNIS. Do części z nich kosmonautów przygotowywali gdańscy naukowcy. W zespole, kierowanym przez prof. Marcina Dornowskiego z AWFiS, są też: 

• prof. Inna Sokołowska – neurofizjolog i biolog,
• dr Milena Lachowicz – psycholog kliniczny
• oraz dr Tomasz Szot – informatyk, statystyk.

Prof. Dornowski jest w tej chwili na Cape Canaveral i uczestniczy w ostatnich przygotowaniach do misji IGNIS/AX-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną.

Eksperyment „Lowering Stress Response During Isolation in Astronauts / NEUROFEEDBACK EEG” będzie prowadzony przed, w trakcie i po misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, sprawdzając metodę obniżania poziomu stresu wywołanego izolacją.

Badanie składa się z trzech etapów:

• przed misją – przeprowadzono trening i testy z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w Warszawie, w siedzibie POLSY oraz w NASA w Houston;
• podczas misji – monitorowanie reakcji astronautów przebywających na ISS;
• po misji – kolejne testy przeprowadzone z udziałem obu astronautów.

W kosmos poleci bursztyn z Sobieszewa. Co jeszcze zabierze Polak?

Na pokładzie misji IGNIS w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej wyruszy fragment bursztynu bałtyckiego. Po powrocie z kosmosu bryłka z gdańskiego Sobieszewa zostanie poddana badaniom, a potem trafi na wystawę stałą w Muzeum Bursztynu. W bagażu dr. Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego będzie też kołyska Newtona wykonana przez uczniów z Technikum w Gniewie. 

Oprócz tych przedmiotów, dr Sławosz Uznański-Wiśniewski zabierze w kosmos także m.in.:

• flagę Polski,
• sól z Wieliczki,
• pamiątki po Marii Skłodowskiej-Curie,
• dwa wiersze Wisławy Szymborskiej
• czy fragment dzieła Mikołaja Kopernika „De revolutionibus”.

Dlaczego start misji kosmicznej dokładnie o 14.22?

A dlaczego start ma się odbyć dokładnie o godz. 14.22? Jak tłumaczy popularyzator astronomii Karol Wójcicki: 

Aby Dragon mógł łatwo i sprawnie spotkać się z Międzynarodową Stacją Kosmiczną (ISS), musi wystartować dokładnie wtedy, gdy płaszczyzna orbity ISS przecina położenie platformy startowej na Florydzie. Okno startowe jest ekstremalnie krótkie – trwa dosłownie kilka minut. Każda minuta opóźnienia oznacza przesunięcie startu o pełną dobę. Dragon musi „wskoczyć” dokładnie na tę trajektorię, bo jak się spóźni, to kolejna okazja będzie dopiero za 24 godziny.

Karol Wójcicki / popularyzator astronomii, twórca kanału „Z głową w gwiazdach”

Quest room w Hevelianum

Poza transmisją na żywo ze startu misji, Hevelianum przygotowało nową interaktywną przestrzeń. Bez opuszczania Ziemi można znaleźć się na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Quest room nazywa się Kosmiczna stacja – Wejdź do gry!. Powstał we współpracy z Polską Agencją Kosmiczną (POLSA). Jak mówią pracownicy Hevelianum: to coś więcej niż escape room – to połączenie nauki, technologii i emocjonującej rozrywki – idealna propozycja dla rodzin, grup przyjaciół i pasjonatów kosmosu. Każdy szczegół oparty jest na prawdziwych technologiach i eksperymentach, które towarzyszą pierwszej polskiej misji badawczej na ISS.

Podczas gry uczestnicy wcielając się w role członków załogi orbitalnej misji, rozwiązywać będą najróżniejsze zadania: od uprawy roślin w warunkach hydroponicznych, przez monitorowanie promieniowania kosmicznego, aż po naprawę kluczowych modułów stacji. Dzięki technologii VR gracze odbywają wirtualny spacer po ISS, poznają też tajniki życia astronautów – ich diety, rytmu snu i sposobów na walkę ze stresem. Dowiadują się, jak wyglądają cząstki promieniowania jonizującego, a także odkrywają, co łączy legendarnego astronoma Jana Heweliusza z nowoczesną eksploracją kosmosu.

Gra to także okazja do poznania wyników najświeższych polskich eksperymentów naukowych, w tym badań nad EEG i neurofeedbackiem, prowadzonych w warunkach mikrograwitacji. Atrakcja dostępna będzie do grudnia 2025 roku.