Przed nami kolejna akcja sprzątania świata, czyli idziemy „W naturę z kulturą”

Czy potrafimy zachować się w naturze?

Tegoroczne hasło, które brzmi: „W naturę z kulturą”, ma nam przypominać o tym, że kultura jest dorobkiem, wizytówką ludzkości i ważnym elementem kształtującym naszą tożsamość.  

– W tej edycji naszego misyjnego programu zachęcać będziemy, by w kontakcie z naturą pamiętać o kulturze – informuje Grzegorz Mikosza z Fundacji Nasza Ziemia, która jest inicjatorem akcji. – Dotyczy to dobrych nawyków i naszego zachowania, takiego jak, na przykład, niepozostawianie śmieci na łonie natury czy wybieranie takich aktywności, które minimalizują negatywny wpływ człowieka na przyrodę.

Fundacja w trzeci weekend września (20-21 września) zachęcać będzie wszystkich do udzielenia sobie uczciwej odpowiedzi na pytanie zadane przez Dzika Eleganta z tegorocznego plakatu autorstwa Andrzeja Pągowskiego: 

Czy potrafimy poprawnie zachować się w miejskim parku, na plaży, w lesie czy nad wodą, czy raczej bezrefleksyjnie, niekulturalnie i bez szacunku odnosimy się do skarbu, jaki został powierzony naszej opiece – do Natury?

Razem po czystą planetę. Efekty akcji Sprzątanie Świata

– Inicjując pierwsze wrześniowe sprzątanie pod sztandarami akcji Sprzątanie Świata w Polsce, postawiliśmy sobie ambitny cel: podjęcie działań przeciwko śmieceniu w naturze – przypomina Grzegorz Mikosza. – Od samego początku wiedzieliśmy, że aby ta misja mogła zakończyć się sukcesem, nie wystarczy tylko posprzątać Polskę z zalegających w naturze śmieci, ale trzeba podjąć działania na rzecz zmian postawy – „by nie śmiecić więcej”. Za nami ponad 30 edycji akcji Sprzątanie Świata – Polska. I choć w latach 90. wydawało się to nam niemożliwe, to do tej pory w wydarzeniu wzięło udział ponad 20 milionów uczestników!

Dzisiaj akcja to zdecydowanie więcej niż tylko dobrze wszystkim znane kwietniowe czy wrześniowe sprzątania. To przede wszystkim ciągłe działania edukacyjne podejmowane przez uczestników w całej Polsce – szkoły i przedszkola, które tłumnie każdego roku biorą udział w akcji, ale również: samorządy, wolontariaty pracownicze, grupy hobbystyczne, sportowe, sąsiedzkie, harcerzy, nurków i wielu, wielu innych. To największa lekcja ekologii, której celem jest troska o nasze najbliższe otoczenie i naszą planetę.

A efekty? Raporty, jakie zespół Fundacji Nasza Ziemia publikuje po zakończeniu każdej edycji akcji, pokazują jak na dłoni, że śmieci w naturze jest z każdym rokiem coraz mniej.

– I choć w dalszym ciągu pozostaje nam wiele do zrobienia, RAZEM z kolejnym już pokoleniem Polek i Polaków jesteśmy coraz bliżej celu! W końcu akcja Sprzątanie Świata to Wy! – podkreśla Grzegorz Mikosza.

Jak długo śmieci rozkładają się w środowisku?

Powód sprzątania świata jest oczywisty – Ziemia to nie tylko miejsce, w którym obecnie funkcjonujemy, ale także przestrzeń, przez którą będą kroczyć nasze dzieci i wnuki. Z badań naukowców jasno wynika, że w środowisku pojawiają się niekorzystne zmiany, które niepokojąco postępują przez ostatnie 200 lat.

Różne rodzaje odpadów w odmiennym czasie rozkładają się w środowisku. Dla lepszego zobrazowania tego procesu spółka ATF, która na rynku odpadów działa od 1995 roku, wskazała, ile pokoleń będzie z nimi obcować przy założeniu, że jedno rodzi się co około 30 lat:

• plastik – w zależności od rodzaju, może zalegać od 100 do 1000 lat, co oznacza 3-333 pokolenia;
• papierki po cukierkach i reklamówki rozkładają się około 400 lat, to znaczy przez 13 pokoleń;
• puszki po napojach – czas rozkładu to 200 lat, czyli 6 pokoleń;
• opony samochodowe – rozkładają się 300-500 lat, to znaczy 10-16 pokoleń;
• jednorazowe pieluchy – na rozkład potrzebują 450 lat, to znaczy 15 pokoleń;
• żyłki wędkarskie – przetrwają w środowisku przez 600 lat, to znaczy 20 pokoleń;
• szklane butelki – zalegają w środowisku przez 4000 lat, to znaczy 133 pokolenia.

Dlaczego Sprzątanie Świata jest tak ważne?

Akcja Sprzątanie Świata ma niezwykle istotne znaczenie dla planety i całej ludzkości. 

• Szacuje się, że aktualnie w morzach zalega 150 mln ton plastiku,
• a poza tym każdego roku trafia do nich 12,7 mln ton odpadów z tworzyw sztucznych.
• Aż 49% tej liczby to plastikowe opakowania po artykułach jednorazowych.

Niepokojące dane ONZ wskazują, że każdego roku z powodu śmieci w oceanach ginie średnio milion morskich zwierząt!

Segregacja odpadów – pierwszy krok do czystego świata

Pierwszym krokiem w drodze do Sprzątania Świata jest segregacja odpadów. Sprawia to, że w procesie recyklingu można odzyskać i ponownie wykorzystać surowce wtórne, a poza tym wysypiska śmieci przestają być zasypywane kolejnymi odpadami, przez co wystarczą na dłużej. Akcja Sprzątanie Świata ma na celu oczyszczenie otoczenia z odpadów i sprawienie, że każdemu będzie żyło się lepiej oraz zdrowiej.

Sprzątanie Świata ma także inne znaczenie – to bardzo ważna działalność, która edukuje nie tylko dzieci i młodzież, ale całe społeczeństwo. Im szybciej ludzie wyrobią w sobie nawyk sprzątania oraz ograniczania ilości generowanych odpadów, a do tego używania biodegradowalnych produktów, tym większa szansa na oczyszczenie świata i uczynienie go przyjaznym dla ludzi oraz innych organizmów.

Idea przyszła z Australii. Historia akcji Sprzątanie Świata

Akcja Sprzątanie Świata rozpoczęła się w 1989 roku z inicjatywy australijskiego biznesmena i żeglarza Iana Kiernana. Już w pierwszym przedsięwzięciu wzięło udział 40 tys. osób, które zaangażowały się w zbiórkę odpadków z portu w Sydney. Zaledwie rok później do akcji przystąpiła cała Australia, a w kolejnych latach Sprzątanie Świata objęło inne państwa.

• Obecnie w akcji bierze udział ponad 40 krajów i 40 milionów ochotników. 

W Polsce Sprzątanie Świata po raz pierwszy odbyło się w 1994 roku za sprawą Miry Stanisławskiej-Meysztowicz oraz Fundacji Nasza Ziemia. Aktualnie w inicjatywie chętnie biorą udział dzieci, młodzież, dorośli, a także instytucje publiczne i prywatne firmy.

Sprzątanie Świata w Gdańsku. Dołącz do akcji!

Gdańsk ponownie włączy się w akcję Sprzątanie Świata w piątek, 19 września. To wyjątkowa okazja, by wspólnie zadbać o czystość naszego otoczenia, a jednocześnie nauczyć młodych mieszkańców zasad segregacji odpadów i pokazać, jak wiele śmieci produkujemy na co dzień. 

• Zgłoszenia grup zorganizowanych: przedszkoli, szkół czy firm – przyjmowane są do środy, 17 września (Gdańskie Centrum Kontaktu: 58 52 44 500).

Akcje Sprzątania Świata organizowane przez Czyste Miasto Gdańsk na stałe wpisały się już w kalendarz miejskich wydarzeń. Edycja wrześniowa 2025 skierowana jest przede wszystkim do przedszkoli, szkół podstawowych i ponadpodstawowych. To właśnie dzieci oraz młodzież mają stać się ambasadorami proekologicznych postaw.

Podobnie jak w ubiegłym roku, sprzątanie odbędzie się w czterech nadmorskich punktach miasta:

• przy wejściu na plażę nr 26, Gdańsk-Stogi,
• przy wejściu na plażę nr 41, Gdańsk-Brzeźno,
• przy molo w Brzeźnie,
• przy wejściu na plażę nr 73, Gdańsk-Jelitkowo.

Akcja potrwa od godz. 9:00 do godz. 13:00. W punktach na stanowiskach Czystego Miasta Gdańska będzie można odebrać worki i rękawiczki. Dla najmłodszych przygotowano quiz dotyczący zasad segregacji odpadów. 

• W 2024 roku w akcji Sprzątanie Świata w Gdańsku uczestniczyły ponad trzy tys. osób, które wspólnie zebrały blisko 1,5 tony odpadów.