Upamiętniono polskich bohaterów wojennych

W uroczystości wzięła udział m.in. posłanka Małgorzata Chmiel, Mariusz Łuczyk, wicewojewoda pomorski, Emilia Kosińska, zastępczyni skarbnika Miasta Gdańska, radni dzielnicy Strzyża, oraz przedstawiciele Stowarzyszenia Rodzin 1 Polskiej Dywizji Pancernej - Adrian Stopa, syn żołnierza, konsul ds. Zagranicznych i Ambasad Stowarzyszenia 1. Polskiej Dywizji Pancernej Niderlandy wraz z małżonką, Krystyną Konowrocką-Stopą.

W PRL nie mogli liczyć na honory i zaszczyty

O oprawę uroczystości zadbali muzycy Morskiego Oddziału Straży Granicznej, posterunek honorowy żołnierzy VII Pomorskiej Brygady Wojsk Obrony terytorialnej oraz młodzież z pocztów sztandarowych gdańskich szkół. Modlitwę w intencji żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych walczących na zachodzie prowadził ks. Wiesław Okoń, proboszcz rzymskokatolickiej parafii wojskowo-cywilnej pw. Matki Odkupiciela. 

- Spotykamy się dziś by uczcić czyn bojowy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach drugiej wojny światowej. By oddać hołd żołnierzom walczącym pod Narvikiem, w kampanii francuskiej w czerwcu 1940 roku, pod Tobrukiem, pod Monte Cassino. A także tym, którzy brali udział w wielkiej Bitwie o Anglię i wyzwalali Europę spod niemieckiej okupacji walcząc pod Falaise i Arnhem. Wielu z nich zapłaciło cenę najwyższą – cenę życia - mówiła Emilia Kosińska, zastępczyni skarbnika Urzędu Miejskiego w Gdańsku. - Po wojnie, w kraju o który walczyli, w Polsce, za walkę z najeźdźcą, spotkały ich nie honory i zaszczyty, nie kwiaty i ordery. Ze strony władz komunistycznej Polski spotkały ich represje i więzienia. Ci, którzy przeżyli, doczekali się zadośćuczynienia dopiero po 1989 r., po upadku PRL-u. My dzisiaj kierujemy do żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie słowa podziwu i podziękowania. Dziękujemy wam za wolną Polskę!

Upamiętnienie bohaterów odbyło się 18 maja, w 78. rocznicę zdobycia Monte Cassino przez 2. Korpus Polski. W samo południe 18 maja 1944 r., plutonowy Emil Czech odegrał hejnał mariacki na zdobytych ruinach i ogłosił zwycięstwo polskich żołnierzy. To był ogromny sukces II Korpusu Polskiego, który przełamał linię obronną armii niemieckiej. Polacy walczyli z armią hitlerowskich Niemiec podczas całej II wojny światowej nie tylko we Włoszech, ale też w innych krajach Europy Zachodniej - Norwegii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii czy Holandii.

Za sukcesami stali wielcy dowódcy

Generał Stanisław Maczek wsławił się jako wyzwoliciel wielu europejskich miast, a na wniosek wdzięcznych mieszkańców Bredy nadano mu honorowe obywatelstwo Holandii. To właśnie Breda stała się także miejscem spoczynku ciała generała. Spełniając ostatnią wolę zmarłego, został pochowany na tamtejszym Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym.

Pomnik upamiętniający generała Stanisława Maczka na Strzyży został wykonany według projektu Eugeniusza Nestera, z inicjatywy gdańskiego Zarządu Wojewódzkiego Ogólnokrajowego Stowarzyszenia Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, m.in. kombatantów 1. Dywizji Pancernej generała Maczka. Postanowili oni uczcić swego dowódcę, ale też swych poległych i zmarłych kolegów. Pomnik wybudowany został ze środków społecznych i prywatnych. Odsłonięto go w 60. rocznicę wejścia do walk w Normandii 1. Dywizji Pancernej, 8 sierpnia 2004 r. Pod pomnikiem złożono urnę z ziemią z grobu generała.