Nowoczesna EkoFabryka [nl] w Wejherowie. [nl] Ma przywrócić odpady [nl] do powtórnego życia

EkoFabryka powstała na terenie dawnych zakładów drzewnych w Wejherowie, w dzielnicy Przemysłowej w rejonie ul. Fabrycznej i Ekologicznej. Na powierzchni ok. 2 ha znajdują się m.in. Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), strefa recyklingu gruzu, myjnia do pojemników i pojazdów, a w budynku zaadaptowanym z hali dawnej fabryki drzewnej: biblioteka z odzysku, skład rzeczy używanych, strefa recyklingu i upcyklingu, warsztaty do naprawy przedmiotów i sprzętów, Centrum Edukacyjne oraz Biuro Obsługi Klienta. Centrum otwarte jest dla każdego, kto interesuje się ekologią, recyklingiem, odnawianiem przedmiotów, naprawą sprzętów i stylem życia zero waste, czyli zero marnowania. Inwestorem był Zakład Usług Komunalnych, którego właścicielem jest miasto Wejherowo.

Projekt dotyczący powstania EkoFabryki składa się z dwóch części. Pierwsza to właśnie oficjalnie otwarte obiekty w dzielnicy Przemysłowej, druga część to powstałe w 2021 roku na terenie Wejherowa podziemne gniazda – punkty zbiórki odpadów.

EkoFabryka w Wejherowie. Most między czasami 

Projekt „Budowa wzorcowego systemu gospodarki odpadami na terenie Gminy Miasta Wejherowa pod nazwą EKO-FABRYKA” został dofinansowany ze środków Unii Europejskiej. Całkowity koszt realizacji projektu wynosi ponad 26,5 mln zł (brutto), wysokość dofinansowania z UE to ponad 13,4 mln zł. 

– Projekt wejherowskiego Zakładu Usług Komunalnych był bardzo ambitny i już na etapie realizacji – wzorcowy – powiedział podczas otwarcia Dominik Bąk, zastępca prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, który zarządza środkami unijnymi na cele ekologiczne i ochrony środowiska. – Podczas naszej pierwszej wizyty w Wejherowie, kiedy zobaczyliśmy fabrykę drewna i „z czego” prezes Czerwiński chce zbudować EkoFabrykę, nasze uczucia były mieszane. Ale znając jego dokonania, mieliśmy do niego w tej kwestii zaufanie. Ten obiekt jest mostem między czasami przeszłymi a tym, co przed nami, jest odpowiedzią na to, co przed nami. Gospodarka odpadami jest działalnością wymagającą. Często przytaczane jest powiedzenie: „Co najbardziej lubią odpady? Odpady lubią porządek”. Ten obiekt, jestem o tym przekonany, będzie realizował zadania trudne, dotyczące recyklingu i upcyklingu.

Podczas naszej pierwszej wizyty w Wejherowie, kiedy zobaczyliśmy fabrykę drewna i „z czego” prezes Czerwiński chce zbudować EkoFabrykę, nasze uczucia były mieszane. Ale znając jego dokonania, mieliśmy do niego w tej kwestii zaufanie.

Dominik Bąk / zastępca prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie

EkoFabryka w Wejherowie. Edukacja ekologiczna

– EkoFabryka jest dopełnieniem istniejącego gminnego systemu gospodarki odpadami, aby spełniał on wymogi wynikające z obowiązujących dyrektyw unijnych, czyli właściwego gospodarowania odpadami dla ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego – mówi Krzysztof Hildebrandt, prezydent Wejherowa. – Założeniem powstającej EkoFabryki było to, aby większą część odpadów przywrócić do powtórnego życia. Mam nadzieję, że mieszkańcy będą zadowoleni i skorzystają z tej możliwości i oferty EkoFabryki. Liczymy, że edukacja prowadzona w tym obiekcie, a realizowana poprzez warsztaty, spotkania i konferencje, da wymierne efekty, tzn. spowoduje, że odpadów, które znajdą się na składowisku, będzie znacznie mniej.

EkoFabryka w Wejherowie. „Drugie życie” niepotrzebnych przedmiotów

Pomysł stworzenia EkoFabryki powstał w 2015 r. Rok później złożono wniosek o dofinansowanie projektu. 

 – EkoFabryka powstała w miejscu starego, zabytkowego, ale pozostającego w ruinie budynku, który został całkowicie odnowiony i przywrócony do ponownej świetności – mówi Roman Czerwiński, prezes ZUK. – Niektóre cegły fabryki pochodzą z czasów tartaku. Udało się też odnowić i zabezpieczyć niektóre drewniane krokwie. Reszta to współczesne rozwiązania. EkoFabryka to miejsce składowania niepotrzebnych rzeczy, których ludzie już nie potrzebują, a które można przywrócić do użytkowania. Udowodnimy, że nie wszystko jest odpadem. My to naprawimy lub przerobimy. W EkoFabryce będzie znajdował się PSZOK, czyli przeniesiony z ul. Obrońców Helu Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, będziemy prowadzić recykling gruzu, będziemy mieli możliwość recyklingu i upcyklingu. A poprzez prowadzenie centrum edukacyjnego, będziemy chcieli zwiększyć świadomość mieszkańców na temat zapobiegania powstawania odpadów, sposobów segregacji odpadów i procesów odzysku odpadów.

– W obiekcie znajdują się także warsztaty do naprawy przedmiotów i sprzętów, biblioteka z odzysku, ścieżka edukacyjna dla dzieci i dorosłych oraz warsztaty „Zrób to sam” – wylicza Małgorzata Henning, kierownik EkoFabryki. Organizowane będą konferencje, szkolenia oraz spotkania o tematyce ekologicznej.