Państwowe miliardy dla Kościołów. NIK ujawnia, ile trafiło do Kościoła katolickiego i Rydzyka

Ogromne publiczne pieniądze dla Kościołów

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) opublikowała raport, w którym sprawdziła wydatki państwa na Kościoły i związki wyznaniowe za rządów PiS w latach 2021–2023. Na terytorium Polski działa 15 Kościołów i związków wyznaniowych uregulowanych ustawowo oraz 175 innych zarejestrowanych wspólnot religijnych.

W ciągu trzech lat z budżetu państwa i instytucji publicznych na wszystkie Kościoły trafiło co najmniej 17,5 mld zł, z czego aż 16,5 mld zł otrzymał Kościół katolicki.

CZYTAJ TEŻ: Fundusz Kościelny do likwidacji? Jest projekt

Najwięcej dla Kościoła katolickiego

Jak podaje NIK, tak wysoki udział wynika m.in. z dominującej pozycji Kościoła katolickiego w Polsce – stanowi on 71,3% wszystkich wiernych. Główne źródła finansowania obejmowały:

• 2,6 mld zł z ministerstw i instytucji państwowych,
• 2 mld zł dla szkół prowadzonych przez Kościół,
• ponad 1 mld zł dla katolickich uczelni wyższych,
• 585 mln zł na składki emerytalne duchownych z Funduszu Kościelnego,
• 176 mln zł na kapelanów w służbach mundurowych i ochronie zdrowia,
• niemal 6 mld zł na wynagrodzenia dla nauczycieli religii.

Brak nadzoru nad Funduszem Kościelnym

Szczególną uwagę NIK zwróciła na Fundusz Kościelny, którego likwidacja pojawia się w debacie publicznej. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie posiada danych o przynależności religijnej duchownych objętych dofinansowaniem.

ZUS również nie weryfikował systematycznie, czy świadczenia trafiają do osób uprawnionych. Kontrole wykazały ryzyko nadużyć i przypadki finansowania osób, które nie powinny korzystać z FK.

Miliony dla fundacji o. Tadeusza Rydzyka

Raport ujawnia też skalę finansowania instytucji związanych z o. Tadeuszem Rydzykiem. Fundacja Lux Veritatis, prowadząca m.in. Radio Maryja i TV Trwam, otrzymała w latach 2021–2023 aż 18,5 mln zł.

Aż 15 z 18 sprawdzonych dotacji dla fundacji przyznano w trybie pozakonkursowym, mimo że nie wykazano „ważnego interesu społecznego lub publicznego” – co jest wymagane przy takiej formie przekazywania środków.

Podsumowanie: publiczne pieniądze bez kontroli

NIK podkreśla brak skutecznych mechanizmów kontroli nad wydatkami publicznymi na Kościoły. Problemy dotyczą zarówno transparentności, jak i zasadności przekazywania funduszy. Ujawniony raport może stać się impulsem do debat nad przejrzystością i reformą finansowania wspólnot religijnych w Polsce.