Pomorze jest silne, [nl] a sukces każdej gminy jest sukcesem całego regionu

Bez samorządów, bez aktywnie działających ludzi – samorządowców – z pewnością sołectwa, gminy, miasta, powiaty i województwa w naszym kraju, w tym również na Pomorzu, nie osiągnęłyby tak dużo. A przecież historia współczesnego samorządu w Polsce nie jest długa, to niewiele ponad trzydzieści lat. Dlatego w redakcyjnym gronie postanowiliśmy uhonorować najprężniej działające samorządy województwa pomorskiego, pokazując dokonania gmin z: Trójmiasta, Kaszub, Kociewia, Powiśla, Żuław oraz z Ziemi Słupskiej, w roku 2021.

– Konkurs Asy Pomorza wpisuje się w nasz redakcyjny projekt – powiedział Mariusz Szmidka, redaktor naczelny niezależnego tygodnika i portalu „Zawsze Pomorze”. – Jesteśmy trochę w takiej oktawie 32. rocznicy wejścia w życie Ustawy o samorządzie terytorialnym. Rok 1990 to był szczególny moment dla rozwoju demokracji lokalnej i społeczeństwa obywatelskiego. To państwo jesteście najbliżej ludzi. To państwo lepiej wiecie niż urzędnicy w Warszawie, jakie są potrzeby społeczności lokalnej – podkreślił, nawiązując również do trudnych doświadczeń, jakie w ostatnim czasie przeszły samorządy – pandemii, agresji Rosji na Ukrainę, potrzeby pomocy Ukraińcom.

– Jeśli chodzi o sam konkurs, ocenialiśmy to, co państwo zrobiliście dla społeczności lokalnej w 2021 roku. Sześć kategorii, ogrom pracy członków kapituły – 19-osobowego grona ekspertów, ludzi znających się na samorządach, którym udało się wyłonić najlepszych z najlepszych. 42 samorządy, które zgłosiły się do konkursu, za co jestem bardzo wdzięczny, ponad 100 projektów w sześciu kategoriach. Jeden z członków kapituły, prof. Cezary Obracht-Prondzyński, znany socjolog, powiedział, że to, co państwo nadesłaliście, to materiał na dodatkowe naukowe analizy. Jeśli chodzi o projekty, jest znakomicie. Z drugiej strony, profesor wyraził zaniepokojenie w temacie wzmacniania społeczeństwa obywatelskiego, bo te projekty w zgłoszeniach były nieco słabsze. Chciałem państwu podziękować, wyrazić szacunek za to, co robicie dla swoich mieszkańców, bo to ma wpływ na nasze życie, jego jakość, ale też na przyszłość kolejnych pokoleń – powiedział Mariusz Szmidka.

Asy Samorządu 2021 – „Zawsze Pomorze”. Trzech marszałków razem

Podczas gali mieliśmy, wcale nie tak częstą, okazję gościć w tym samym miejscu i czasie trzech marszałków województwa pomorskiego. To stanowisko chronologicznie piastowali: Jan Zarębski, Jan Kozłowski, a obecnie – Mieczysław Struk, który objął nad naszym konkursem honorowy patronat.

– My często podkreślamy, jaka jest rola wspólnot lokalnych, samorządności, z jakimi sukcesami mierzyliśmy się przez ostatnie lata, także z wyzwaniami i różnymi dysfunkcjami, z jakimi mamy do czynienia każdego dnia – powiedział marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk. – Trzeba też powiedzieć, że nie wszystko w samorządzie od początku jego istnienia się udawało, jest jeszcze sporo niedociągnięć. To jednak, co dla nas jest niezwykle ważne, to świadomość, że ten pierwszy kontakt z państwem, jakiego doświadczają nasi obywatele, to jest urząd gminy, urząd miasta, potem samorząd powiatowy. Samorząd regionalny jest już raczej dla instytucji, a mniej dla pojedynczych obywateli, co wynika, oczywiście, z podziału kompetencji. Przedmiotem naszych starań jest, aby ten pierwszy kontakt przedstawicieli wspólnot lokalnych był jak najlepszy, a budowana jakość życia, tożsamość lokalna były identyfikowane przez tych, którzy się w waszych gminach osiedlają, czy tych, którzy mieszkają w nich od wielu pokoleń.

Marszałek podkreślił także, że samorząd na Pomorzu jest niezwykle silny, a jego siła wynika z przeświadczenia, że korzenie mieszkańców naszego regionu, które zapuszczają od wielu pokoleń w szeregu środowisk, są zasysane coraz silniej.

– Cieszę się bardzo, że prof. Obracht-Prondzyński tak ocenia ten konkurs, kiedy widzi skalę inwestycji, skalę działania samorządu terytorialnego – to ogromny potencjał, który będzie zmieniać wspólnoty lokalne na jeszcze sprawniejsze, jeszcze bardziej realizujący oczekiwania mieszkańców. Bardzo dziękuję wszystkim tym laureatom, którzy zostali dostrzeżeni przez kapitułę, i serdecznie im gratuluję – powiedział.

Każdy z was, nas przeżywa ten dylemat, kiedy myślimy o kolejnych kwartałach czy latach. Oczywiście, potrzebowalibyśmy pewnie stabilizacji co do jurysdykcji, odpowiedzialności samorządów i co do finansowania, ale ja jestem przekonany, że, niezależnie od różnych wahań politycznych, koniunkturalnych, samorząd terytorialny jest uznaną przez społeczeństwo, naszych mieszkańców formą rządów. Wierzę też, że będzie się miał lepiej z każdą następną kadencją parlamentarną i w pewnym momencie pojawi się też refleksja, że dalsza centralizacja nie ma sensu i nie sprzyja, w istocie, budowie silnych struktur samorządowych, nie będzie sprzyjać lokalnym wspólnotom.

Mieczysław Struk / marszałek województwa pomorskiego

Marszałek wspomniał także o obawach i rozterkach, z jakimi na co dzień borykają się samorządy i ich gospodarze.

– To wspomniane już skutki pandemii, wojna w Ukrainie, ogromna inflacja, jaką mamy po wielu latach, już dwucyfrowa. Mamy obawy o wyniki postępowań przetargowych, wielkie obawy, które każdy z nas przeżywa, gdy tworzymy nowy budżet, plan zadań na kolejny rok, czy gdy będziemy wiązać koniec z końcem, mówię tutaj choćby o dochodach własnych i konieczności pokrycia wydatków bieżących – wyliczał Mieczysław Struk. – Każdy z was, nas przeżywa ten dylemat, kiedy myślimy o kolejnych kwartałach czy latach. Oczywiście, potrzebowalibyśmy pewnie stabilizacji co do jurysdykcji, odpowiedzialności samorządów i co do finansowania, ale ja jestem przekonany, że, niezależnie od różnych wahań politycznych, koniunkturalnych, samorząd terytorialny jest uznaną przez społeczeństwo, naszych mieszkańców formą rządów. Wierzę też, że będzie się miał lepiej z każdą następną kadencją parlamentarną i w pewnym momencie pojawi się też refleksja, że dalsza centralizacja nie ma sensu i nie sprzyja, w istocie, budowie silnych struktur samorządowych, nie będzie sprzyjać lokalnym wspólnotom. Ale w tej chwili życzę państwu sukcesów, bo sukces każdej gminy jest sukcesem całego regionu.

Wiele ciepłych słów pod adresem samorządów padło także z ust dwóch byłych marszałków województwa pomorskiego.

– Miło powitać pomorską elitę samorządowców – przywitał zebranych w ECS gości Jan Kozłowski. – W tej trudnej sytuacji, o jakiej mówili już redaktor naczelny i marszałek, przy tych zawirowaniach w naszym rządzie i europejskim, dobrze, że są takie fundamentalne wartości, jak zawsze samorząd i zawsze Pomorze. Ten konkurs ma je utrwalać. Gratuluję tym wszystkim, którzy w nim wystartowali i, oczywiście, laureatom. Myślę jednak, że wszyscy, którzy znajdują się na tej sali, powinni czuć satysfakcję.

– Ja muszę powiedzieć, że kiedy rząd Jerzego Buzka wprowadzał swoje słynne reformy, jedną z nich była reforma utworzenia samorządów – stwierdził Jan Zarębski. – Ukorzenienie samorządów przez wielu było podnoszone dość sceptycznie, jednak dziś możemy powiedzieć, że ta reforma udała się najbardziej. Tak naprawdę, jak popatrzycie na swoje otoczenie, na swoich poprzedników i kontynuatorów, to już widzicie, że żyjemy w innej rzeczywistości, w innej Małej Ojczyźnie. Wydaje mi się, że jeżeli nasza praca – samorządowców – przyniosła tyle efektów, to chyba nie ma obaw, by ktokolwiek chciał ją zawłaszczać, zmieniać, centralizować. Bo wiemy dobrze, że dostrzeżenie tych wszystkich problemów, które nas otaczają, samorząd najlepiej rozwiązuje. Gratuluję tym wszystkim, którzy zostali Asami, ale jestem przekonany, że największą nagrodą jest sympatia w swoim otoczeniu, w swojej Małej Ojczyźnie. I życzę wam, aby te wszystkie wasze sukcesy, które będą dzisiaj honorowane nagrodami, przekładały się na waszą dalszą pracę na rzecz lokalnej społeczności, naszego Pomorza i w końcu naszego kraju.

Kiedy rząd Jerzego Buzka wprowadzał swoje słynne reformy, jedną z nich była reforma utworzenia samorządów. Ukorzenienie samorządów przez wielu było podnoszone dość sceptycznie, jednak dziś możemy powiedzieć, że ta reforma udała się najbardziej.

Jan Zarębski / były marszałek województwa pomorskiego

„Asy Samorządu 2021 – Zawsze Pomorze”. Lista laureatów

Prestiżowe wyróżnienia „Asy Samorządu 2021 – Zawsze Pomorze” kapituła, która zebrała się w poniedziałek, 6 czerwca w siedzibie Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Gdańsku, przyznała liderom samorządów powiatowych i na prawach powiatu, gminom miejskim, gminom miejsko-wiejskim oraz gminom wiejskim – wyłącznie z terenu województwa pomorskiego. Kandydatury mogli zgłaszać przedstawiciele samorządów, organizacje społeczne oraz członkowie kapituły. Łącznie zgłoszono do konkursu 42 samorządy:

• 20 gmin wiejskich,
• 6 gmin miejsko-wiejskich,
• 8 gmin miejskich,
• 4 powiaty,
• 4 miasta na prawach powiatu.

Zgodnie z regulaminem, 7 zgłoszeń złożyła redakcja „Zawsze Pomorze”.

Kapituła oceniała zgłoszone kandydatury w sześciu kategoriach:

• Inwestycje w kulturę i organizacja atrakcyjnych wydarzeń dla mieszkańców w roku 2021.
• Otwartość na mieszkańców (komunikacja z lokalną społecznością).
• Inwestycje samorządowe zrealizowane lub rozpoczęte w roku 2021, które miały wpływ na rozwój gminy i kształtowanie jej wizerunku.
• Zaangażowanie w rozwój kultury fizycznej i sportu oraz politykę dostępności.
• Zielona transformacja – czyli inwestycje i akcje ekologiczne, które miały wpływ na tworzenie wizerunku nowoczesnej, przyjaznej środowisku gminy, w tym poprawę jakości powietrza, czystości wody i gleb oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
• Rozwój społeczeństwa obywatelskiego – czyli wsparcie i formy współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Laureaci odebrali podczas gali honorowe statuetki, listy gratulacyjne od marszałka województwa pomorskiego Mieczysława Struka oraz okolicznościowe dyplomy potwierdzające przyznanie tytułu.

Nagrodzeni – gminy miejskie

• W kategorii inwestycji kulturalnych nagrodę otrzymał RYSZARD SZYBAJŁO, burmistrz Człuchowa – za przebudowę Miejskiego Domu Kultury w ramach zadania „Rewitalizacja śródmieścia w Człuchowie”.
• W kategoriach „Otwartość na mieszkańców” oraz „Zaangażowanie w rozwój kultury fizycznej i sportu oraz politykę dostępności” nagrodę otrzymał JANUSZ STANKOWIAK, prezydent Starogardu Gdańskiego – za rewolucje podwórkowe, czyli wspólną akcję przeprowadzoną z mieszkańcami przy okazji rewitalizacji miasta, oraz za budowę letnich basenów odkrytych.
• W kategorii „Inwestycje samorządowe” nagrodę otrzymał MICHAŁ PASIECZNY, burmistrz Rumi – za realizację węzła integracyjnego z tunelem w Rumi Janowie.
• W kategorii „Zielona transformacja” nagrodę otrzymał KRZYSZTOF HILDEBRANDT, prezydent Wejherowa – za stworzenie Eko Fabryki – miejsca gospodarowania odpadami, będącego jedną z nowocześniejszych inwestycji ekologicznych w naszym kraju.
• W tej samej kategorii „Zielona transformacja” kapituła przyznała wyróżnienie MIROSŁAWOWI POBŁOCKIEMU, prezydentowi Tczewa – za liczne działania proekologiczne, w tym zakup pojazdów elektrycznych dla służb miejskich – Straży Miejskiej i Zakładu Usług Komunalnych w Tczewie, oraz zakup nowoczesnego drona do analizy spalin.

Nagrodzeni – gminy miejsko-wiejskie

• W kategorii „Inwestycje kulturalne” tytuł „Asy samorządu 2021 – Zawsze Pomorze” otrzymał MACIEJ CZARNECKI, burmistrz Gniewa – za połączenie Biblioteki oraz Gminnego Ośrodka Kultury w jedną instytucję, która pełni funkcję centrum informacyjnego, prowadzącego kanał gminy Gniew – Gniewska TV.
• W kategorii „Zaangażowanie w rozwój kultury fizycznej i sportu oraz politykę dostępności” nagrodę otrzymał WOJCIECH KANKOWSKI, burmistrz Żukowa – za organizację wydarzeń sportowych: „Korona Północy w Nordic Walking”, „Dwudziesty dziewiąty Żukowski Przełaj”, „Zucovia Judo Cup”, turnieje siatkówki plażowej oraz za poprawę dostępności do urzędu.
• W kategorii „Inwestycje samorządowe” nagrodę otrzymał WITOLD OSSOWSKI, burmistrz Brus – za rewitalizację starej szkoły w Brusach, która służyła uczniom od blisko stu lat, za stworzenie w niej Domu Dziennego Pobytu dla Seniorów, Placówki Wsparcia Dziennego dla rodzin dysfunkcyjnych, oraz mieszkań chronionych dla osób niesamodzielnych.
• W kategorii „Rozwój społeczeństwa obywatelskiego” nagrodę otrzymała JOLANTA SZEWCZUN, burmistrz Dzierzgonia – za stworzenie spółdzielni socjalnych: Dzierzgoński Smaczek, Dzierzgoń na start oraz Dzierzgońska Spółdzielnia Animacji.
• W kategorii „Otwartość na mieszkańców” nagrodę otrzymał RYSZARD SYLKA, burmistrz Bytowa – za stworzenie parku sąsiedzkiego w Bytowie, wspólnej przestrzeni miejskiej, bogatej w zieleń, po konsultacjach z mieszkańcami Bytowa.
• W kategorii „Zielona transformacja” nagrodę otrzymał MIECZYSŁAW GRZEGORZ GOŁUŃSKI, burmistrz Kartuz – za realizację projektu kompleksowej rekultywacji jezior: Mielenko, Karczemne, Klasztorne Małe i Klasztorne Duże.

Nagrodzeni – gminy wiejskie

• W kategorii „Otwartość na mieszkańców” nagrodę otrzymał KRZYSZTOF AUGUSTYNIAK, wójt gminy Tczew – za projekty poprawiające komunikację, powołanie czterech klubów seniora, uruchomienie gminnego Facebooka oraz za bezpośredni kontakt z mieszkańcami.
• W kategorii „Rozwój społeczeństwa obywatelskiego” nagrodę otrzymała MARIA PAŁKOWSKA-RYBICKA, wójt gminy Mikołajki Pomorskie – za stworzenie Centrum Integracji Usług Społecznych w gminie, w ramach którego swoją działalność zainaugurowały Klub Seniora „Pozytywka” oraz Placówka Wsparcia Dziennego „Kuźnia Talentów”.
• W kategorii „Zielona transformacja” nagrodę otrzymał JERZY LEWI KIEDROWSKI, wójt gminy Tuchomie – za szereg projektów ekologicznych, odnawialnych źródeł energii, w ramach których gospodarstwa domowe i obiekty użyteczności publicznej zyskały panele solarne, instalacje fotowoltaiczne i pompy ciepła.
• W kategorii „Inwestycje kulturalne” nagrodę otrzymał MAREK ZIMAKOWSKI, wójt gminy Przywidz – za organizację dwóch ponadlokalnych wydarzeń kulturalnych – to RockBlu Przywidz Festiwal oraz Markowy Maluch.
• W kategorii „Inwestycje samorządowe” nagrodę otrzymał JANUSZ GOLIŃSKI, wójt gminy Cedry Wielkie – za rozbudowę przystani żeglarskiej w Błotniku w ramach Pętli Żuławskiej.
• W kategorii „Zaangażowanie w rozwój kultury fizycznej i sportu oraz politykę dostępności” nagrodę otrzymał RYSZARD KALKOWSKI, wójt gminy Szemud – za wybudowanie stadionu piłkarskiego w Bojanie, otoczonego bieżnią lekkoatletyczną oraz wyposażonego w trybuny dla kibiców.

Nagrodzeni – miasta na prawach powiatu

• W kategorii „Inwestycje kulturalne i samorządowe” nagrodę otrzymała ALEKSANDRA DULKIEWICZ, prezydent Gdańska – za otwarcie nowej siedziby Muzeum Bursztynu w przebudowanym, zabytkowym Wielkim Młynie, za organizację 25. edycji Festiwalu Szekspirowskiego w Gdańsku, oraz za budowę linii tramwajowej Nowa Warszawska.
• W kategoriach „Otwartość na mieszkańców”, „Zielona transformacja”, „Rozwój społeczeństwa obywatelskiego”, Zaangażowanie w rozwój kultury fizycznej i sportu oraz politykę dostępności” nagrodę otrzymał WOJCIECH SZCZUREK, prezydent Gdyni – za Gdyńską Platformę Dialogu – narzędzie umożliwiające mieszkańcom udział w konsultacjach społecznych i dialogu, także prowadzonym online. Ponadto za rozwój transportu zeroemisyjnego, za wprowadzenie Funduszu Sąsiedzkiego oraz za projekt „Gdynia przyjazna dla niesłyszących”.

Nagrodzeni – powiaty

• W kategorii „Inwestycje kulturalne i organizacja atrakcyjnych wydarzeń dla mieszkańców” nagrodę otrzymał BOGDAN ŁAPA, starosta kartuski – za projekt „Pokolenia” dla seniorów, organizację spotkań autorskich z Małgorzatą Oliwią Sobczak i Martyną Bundą, oraz za organizację konkursu fotograficznego „Klimaty Szwajcarii Kaszubskiej”.
• W kategorii „Otwartość na mieszkańców” nagrodę otrzymał LESZEK SARNOWSKI, starosta sztumski – za bezpośrednią komunikację z mieszkańcami, powołanie Młodzieżowej Rady Powiatu Sztumskiego oraz za organizację Lekcji Obywatelskich we wszystkich szkołach powiatu sztumskiego.
• W kategorii „Inwestycje samorządowe” nagrodę otrzymała ALICJA ŻURAWSKA, starosta kościerski – za wybudowanie sportowej hali z łącznikiem przy Powiatowym Zespole nr 2 w Kościerzynie, za likwidację barier architektonicznych w powiatowych placówkach oświatowych, za przebudowę dróg oraz termomodernizację budynku Zespołu Szkół nr 3 w Kościerzynie.

„Asy Samorządu 2021 – Zawsze Pomorze”. Komentarze laureatów

– To nagroda, którą dedykuję wszystkim mieszkańcom naszego miasta. Oni są dla mnie najważniejsi, tak jak zapewne dla państwa wasi mieszkańcy. Robimy to dla nich, to jest olbrzymia przyjemność i satysfakcja – powiedział Janusz Stankowiak, prezydent Starogardu Gdańskiego.

– Dziękuję kapitule za to fantastyczne wyróżnienie. W całej piramidzie potrzeb kultura odgrywa ogromną rolę. Wszyscy cieszymy się, kiedy możemy się spotkać, integrować, wymienić choć jedno zdanie. Jako jeden z najmłodszych samorządowców, chciałbym podziękować wszystkim, którzy mi pomogli, dziękuję wszystkim moim pracownikom i, oczywiście, mieszkańcom za inicjatywę – powiedział Maciej Czarnecki, burmistrz Gniewa.

– Dostępność to jest niby hasło ustawowe, ale tak naprawdę ono się sprawdza w praktyce. Mamy w Żukowie specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, który prowadzi starosta, ale spotykamy się z tymi ludźmi bardzo często i jako jedni z pierwszych zaproponowaliśmy wsparcie dla konferencji spektrum autyzmu, w samym urzędzie są wyznaczone godziny ciszy, które się przyjmują. I rzeczywiście jest to taki czas, kiedy, oprócz tego szumu, zgiełku – wszyscy pracownicy na pewno – ale też coraz więcej petentów wie, że to jest takie miejsce, gdzie mogą przyjść osoby ze specjalnymi potrzebami. Dziękuję kapitule, że zauważyła takie działania, które, wydawałoby się, że nie są takie wielkie, proinwestycyjne, natomiast są istotne w tym naszym działaniu – powiedział Wojciech Kankowski, burmistrz Żukowa.

– Bardzo wierzę w spółdzielnie socjalne. Nie są to może popularne działania w samorządzie, ale mi się udało tych spółdzielni, przy dużym zaangażowaniu mieszkańców, utworzyć w ostatnich dwóch latach siedem. Działają i wiele zadań samorządowych one właśnie realizują. Robią to wspólnie z organizacjami samorządowymi, z fundacjami. W ten sposób budujemy to społeczeństwo obywatelskie. 24 organizacje powoływałam siedem lat temu, teraz już mówię, że jesteśmy na etapie wyższym. Teraz te organizacje zaczynają zarabiać, dawać pracę – powiedziała Jolanta Szewczun, burmistrz Dzierzgonia.

„Asy Samorządu 2021 – Zawsze Pomorze”. Kapituła konkursu

• Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego
• Mirosław Czapla, przewodniczący Konwentu Powiatów Województwa Pomorskiego
• Błażej Konkol, prezes Związku Gmin Pomorskich
• Michał Glaser, prezes Zarządu Obszaru Metropolitalnego Gdańsk Gdynia Sopot
• Jan Kozłowski, były marszałek województwa pomorskiego
• Jan Zarębski, były marszałek województwa pomorskiego
• prof. Cezary Obracht-Prondzyński, socjolog, kierownik Zakładu Antropologii Społecznej Uniwersytetu Gdańskiego, prezes Instytutu Kaszubskiego
• Ewa Rojek, menedżer ds. marketingu, komunikacji i rozwoju biznesu w PwC
• Małgorzata Łosiewicz, profesor Uniwersytetu Gdańskiego
• Adam Mikołajczyk, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego w Urzędzie Marszałkowskim województwa pomorskiego
• Łukasz Samborski, współprzewodniczący Rady Działalności Pożytku Publicznego
• prof. Janusz Badur z Instytutu Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku
• Zbigniew Stencel, prezes Zarządu Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw
• Bogdana Wachowska, zastępca redaktora naczelnego tygodnika i portalu „Zawsze Pomorze”
• Krzysztof Ignatowicz, wiceprezes Fundacji A1 – Dziennikarze dla Pomorza, dyrektor artystyczny
• Mariusz Szmidka, redaktor naczelny tygodnika i portalu „Zawsze Pomorze”