Uniwersytet Gdański z morzem w DNA

Gdy w styczniu 1968 roku tworzono projekt powołania Uniwersytetu Gdańskiego, uznano, że „jego związek z dużym zespołem portowo-przemysłowym” sprzyjać będzie „ukształtowaniu się własnej, specyficznej problematyki badawczej, która nie może być faktycznie uprawiana poza Wybrzeżem Gdańskim”. Problematyka ta – podkreślali autorzy projektu – tkwi w zagadnieniach przyrodniczych, społecznych i prawniczych związanych z morzem, gospodarką morską i portową oraz w kontaktach z krajami basenu Morza Bałtyckiego.

Po 55 latach od powołania Uniwersytetu Gdańskiego na pewno można powiedzieć, że ten aspekt udał się twórcom całkowicie. Morski wizerunek uczelni to m.in. kierunki studiów, specjalności i badania naukowe związane z morzem, zwłaszcza z pobrzeżem Bałtyku.

Morze na wszystkich kierunkach

Dotyczy to przede wszystkim Wydziału Biologii oraz Wydziału Oceanografii i Geografii oraz takich kierunków, jak: biologia, geografia, ochrona środowiska czy też oceanografia, ale także Wydziału Chemii, na którym prowadzone są badania nad ochroną środowiska morskiego, Wydziału Prawa i Administracji, na którym charakterystyczne jest skupienie się na badaniach prawa morskiego, ustroju miast pomorskich, kryminalistyki morskiej. Na Wydziale Ekonomicznym istnieje Instytut Transportu i Handlu Morskiego, którego pracownicy prowadzą badania dotyczące ekonomicznych aspektów funkcjonowania transportu i handlu morskiego oraz prowadzą specjalność: międzynarodowy transport i handel morski, kształcąc specjalistów w tym zakresie. Zainteresowania literaturoznawców koncentrują się na mieście i regionie. Kontynuowane są długofalowe projekty badania związków literatury różnych epok z marynistyczną problematyką Pomorza. Prowadzone są badania naukowe związane z folklorystyką Polski północno-wschodniej i mitologią bałtosłowiańską. W badaniach historyków dominuje problematyka regionu Morza Bałtyckiego, historia Gdańska i Pomorza.

Morskie projekty naukowe

Uniwersytet Gdański uczestniczy we współpracy bałtyckiej poprzez realizację wielu międzynarodowych projektów naukowych. Uniwersytet Gdański tworzy także mocny sojusz w ramach programu European Universities z 8 uniwersytetami europejskimi pod nazwą SEA EU. Ten alians uczelni nadmorskich umożliwia nam od ponad 5 lat budowanie więzi nie tylko w zakresie prostej wymiany akademickiej, ale przede wszystkim wzajemnego czerpania ze swoich doświadczeń i najlepszych rozwiązań europejskiego szkolnictwa wyższego. Od roku akademickiego 2024/2025 ruszają wspólne studia dla uczelni SEA EU. 

Co więcej – jako jedyna polska uczelnia Uniwersytet Gdański ma nowoczesny statek naukowo-badawczy, katamaran r/v Oceanograf, przeznaczony do prowadzenia interdyscyplinarnych badań środowiska i przyrody Morza Bałtyckiego oraz prowadzenia zajęć dydaktycznych dla studentów.

Podczas kampanii oceanograficznej pod nazwą BaltArctic Cruise przez 33 dni statek prowadził intensywne badania nad rozprzestrzenianiem się wód bałtyckich w wodach morza północnego i dalej, w wodach Arktyki. 

Uczelnię naszą tworzą również wyspecjalizowane centra badawcze – właśnie tu, i tylko w naszym uniwersytecie działają aż dwie Międzynarodowe Agendy Badawcze: Międzynarodowe Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi oraz Międzynarodowe Centrum Teorii Technologii Kwantowych, w radzie naukowej którego zasiada aż dwóch laureatów nagrody Nobla – prof. Anton Zeilinger i prof. Alain Aspect. Centra zatrudniają kilkudziesięciu naukowców z całego świata i po raz kolejny uzyskały dofinansowanie na swoją działalność w wysokości 60 mln złotych. W strukturach UG działają też stacje naukowe: Stacja Morska im. Prof. Krzysztofa Skóry, prowadząca słynne w całym basenie Morza Bałtyckiego helskie fokarium, Stacja Badania Wędrówek Ptaków czy Centrum Monitoringu i Ochrony Wód w Borucinie.

prof. Piotr Stepnowski / rektor UG

Morze nagród

Jest ich tyle, że nie sposób wymienić wszystkich nagród, jakie zdobywają badacze i badaczki z Uniwersytetu Gdańskiego. Są m.in. laureatami stypendiów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowego Centrum Nauki, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz najważniejszej naukowej nagrody w Polsce, nazywanej Polskim Noblem, przyznawanej przez Fundację na Rzecz Nauki Polskiej za wybitne osiągnięcia i odkrycia naukowe. 

Uniwersytet Gdański wyróżnia się także w zakresie wysokich notowań kobiet w światowej nauce. Uczelnia znalazła się na czwartym miejscu wśród uniwersytetów na świecie w odniesieniu do liczby kobiet badaczy wśród autorów publikacji naukowych (w rankingu CWTS Leiden 2019). 

Tylko w poprzednim roku akademickim naukowcy UG otrzymali 73 granty krajowe oraz wsparcie dla aż 22 projektów naukowych finansowanych w ramach środków europejskich programu Horizon Europe. Uniwersytet Gdański jest wysoko notowany w zakresie innowacyjności. Innowacyjne badania i przedsięwzięcia w zakresie m.in.: błękitnej biotechnologii, bioróżnorodności, morskich ekosystemów, zrównoważonego rozwoju miast, biomedycyny, były prowadzone także w ramach europejskich centrów i sieci doskonałości na UG.

Co więcej – wiele naukowych nagród zdobywają młodzi naukowcy oraz badacze wdrażający nowe technologie i rozwiązania do gospodarki. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej ogłosiła na początku maja 2025 r. listę stu najzdolniejszych polskich naukowców przed trzydziestką. Znalazło się na niej aż 5 młodych naukowców z Uniwersytetu Gdańskiego: Mateusz Baluk z Wydziału Chemii, Paweł Cieśliński z Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki, Sylwia Klińska-Bąchor z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUM, Estera Rintz z Wydziału Biologii oraz Beata Zjawin z Międzynarodowego Centrum Teorii Technologii Kwantowych. 

PRZECZYTAJ TEŻ: Oto najzdolniejsi młodzi naukowcy! Część z nich pochodzi z Gdańska

Wielki sukces odnieśli też studenci UG, którzy zakwalifikowali się do udziału w światowym Expo 2025 w Japonii. Wybrano ich spośród kilkuset kandydatów w 4-etapowej rekrutacji. Z UG do Japonii poleciało dwóch studentów japonistyki i dwoje studentów studiów wschodnich ze specjalizacji japońskiej. Warto pamiętać, że japonistyka to jeden z najmłodszych kierunków studiów na UG – pierwsi studenci japonistyki na UG rozpoczęli studia w 2023 r. 

Zostać studentem UG

Nic więc dziwnego, że każdego roku coraz więcej kandydatów aplikuje na studia na Uniwersytecie Gdańskim. Tegoroczna rekrutacja rozpocznie się 3 czerwca. Pierwsza lista kandydatów zostanie opublikowana na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG i GUMed (11 lipca), następnie sukcesywnie od 14 lipca będą ogłaszane listy kandydatów na pozostałych wydziałach. Uniwersytet Gdański na rok akademicki 2025/2026 zaplanował nabór na ponad 90 kierunków studiów stacjonarnych i niestacjonarnych pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich.

Podobnie jak w poprzednich latach, przygotowano około 9 tys. miejsc na studiach stacjonarnych i niemal 2,4 tys. miejsc na studiach niestacjonarnych. 

Wśród nich są uruchamiane wspólnie z europejskimi uczelniami nadmorskimi sojuszu SEA-EU wspólne kierunki studiów w języku angielskim, skrojone pod potrzeby rynku pracy w branżach związanych z morzem – od zarządzania portami, przez niebieską gospodarkę, po badania oceanograficzne. Kierunki wspólne sojuszu SEA-EU to Sea-BluE, STORM, MIPMAL oraz interdyscyplinarne studia doktoranckie M&MS&T. 

Współpraca: Magdalena Nieczuja-Goniszewska