Prace nad dokończeniem toru wodnego na rzece Elbląg wkraczają w kluczowy etap

Nowe parametry toru wodnego na rzece Elbląg

Pierwotna koncepcja zakładała, że tor wodny do portu Elbląg miał kończyć się kilometr przed mostem Unii Europejskiej w Elblągu, mniej więcej na rozwidleniu Kanału Jagiellońskiego. Jego ostatnie dwa kilometry miały mieć szerokość 20 m w dnie.

– W celu zapewnienia zbliżonych parametrów na całej długości drogi wodnej i umożliwienia bezpiecznego wchodzenia dużym statkom do portu, ustalono z Zarządem Portu Elbląg i miastem Elbląg odpowiednie wielkości ostatniego odcinka toru wodnego – mówi Magdalena Kierzkowska, rzecznik prasowa Urzędu Morskiego w Gdyni.

Prowadzone obecnie prace projektowe zakładają budowę ostatnich trzech kilometrów toru wodnego o szerokości 36 m w dnie i głębokości 5 m, a także budowę obrotnicy o średnicy 160 m.

Magdalena Kierzowska / rzecznik prasowa Urzędu Morskiego w Gdyni 

Tor wodny o takich parametrach wymagać będzie na niektórych odcinkach obudowy brzegów. Wstępnie wskazano je w „Koncepcji projektowej możliwości i uwarunkowań w zakresie wykonania robót pogłębiarskich na odcinku P1-Port o maksymalnie możliwych parametrach toru wodnego, bez konieczności wykonywania obudów brzegu lub wariantowo z obudową”. W listopadzie 2024 roku opublikował ją Instytut Budownictwa Wodnego PAN.

Jak wyjaśnia Urząd Morski w Gdyni, rozpoczęcie robót budowlanych będzie możliwe po  uzyskaniu adekwatnych decyzji i pozwoleń, przede wszystkim decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, pozwolenia wodnoprawnego oraz pozwolenia na budowę.

Równoległe prace przygotowawcze i kluczowe wyzwania

Obecnie prowadzone są działania, które można realizować przed odbiorem dokumentacji projektowej. 

Usuwanie przeszkód i starych umocnień

Trwają prace ziemne na odcinku 6,6 km rzeki Elbląg. Polegają na usuwaniu mas ziemnych – pozostałości starych umocnień i brzegów. To zadanie zawarte w decyzji środowiskowej dla tej inwestycji.

– We wrześniu tego roku ogłoszono także postępowanie na roboty pogłębiarskie – do głębokości 5 m – na rzece Elbląg, obejmujące odcinek o długości 7,45 km – mówi rzeczniczka Urzędu Morskiego w Gdyni.

Problem zanieczyszczonych osadów dennych

Postępowanie na badanie i usunięcie obiektów ferromagnetycznych z dna rzeki Elbląg na odcinku P2-PORT (to ostatni kilometr przed mostem Unii Europejskiej – dop. red.) ogłoszono w maju tego roku. Umowę zawarto 4 sierpnia, a 15 września wykonawca zgłosił zakończenie zleconych robót oraz złożył raport końcowy. Procedura odbiorowa wykonanych prac została już zakończona.

– W kwietniu i wrześniu 2024 roku podpisane zostały dwie umowy na określenie konsystencji osadów, związków fosforu i azotu, oraz zawartości węglowodorów ropopochodnych w osadach dennych rzeki Elbląg na ostatnim kilometrze toru wodnego – mówi Magdalena Kierzkowska. 

Z przeprowadzonych badań wynika, że na przeważającej części tego odcinka toru wodnego w osadach dennych występują przekroczenia wartości granicznych dla kongenerów WWA (wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych). Dopiero po usunięciu lub zmniejszeniu ilości substancji zagrażających środowisku możliwe będzie podjęcie działań związanych z pracami pogłębiarskimi na tym odcinku

Magdalena Kierzowska / rzecznik prasowa Urzędu Morskiego w Gdyni

Urząd Morski w Gdyni zlecił opracowanie projektu planu postępowania z zanieczyszczonym urobkiem (odbiór tego planu nastąpił w kwietniu tego roku), a następnie ogłoszono postępowanie na jego usunięcie. Niestety, złożone w przetargu oferty przewyższały wartość szacunkową przeznaczoną na realizację tego zadania. Urząd przymierza się do przygotowania nowego postępowania w tym zakresie.

Decyzja środowiskowa

Intensywne prace nad opracowaniem wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wraz z Kartą Informacyjną Przedsięwzięcia dla ostatniego odcina toru wodnego na rzece Elbląg trwały od stycznia tego roku. 17 września Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Olsztynie zawiadomił wnioskodawcę o wszczęciu postępowania w sprawie wydania tej decyzji.

Aktualny harmonogram prac i przyczyny zmian

Kilka dodatkowych spraw do załatwienia sprawiło, że nieco zmieniły się terminy. Wpłynęły na to m.in.:

• konieczność procedowania i uzyskania wszystkich wymaganych prawem zgód i pozwoleń dla kilometrowego odcinka toru wodnego na rzece Elbląg (włączonego do Programu w 2024 roku),
• konieczność zmiany parametrów technicznych łącznie trzech kilometrów rzeki Elbląg (w tym 2 km realizowanych w ramach Etapu IV i projektowanych pierwotnie o szerokości 20 m w dnie, bez obudowy brzegów),
• a także obligatoryjne usunięcie wykrytego zanieczyszczenia osadów dennych.

W efekcie prace budowlane mają się zakończyć w roku 2027.