Stan wojenny a ewolucja władzy sądowniczej. Konferencja z udziałem międzynarodowych ekspertów

Organizatorami wydarzenia są Uniwersytet SWPS oraz Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, które w dniach 14-15 grudnia gości międzynarodowe grono prelegentów. Podczas konferencji, która odbywa się pn. „Rola władzy sądowniczej w tranzycyjnej legitymizacji w Europie Środkowej i Wschodniej. Nowe wspólnoty polityczne a skomplikowana przeszłość”,  swoje wykłady i prelekcje wygłoszą cenieni w Europie prawnicy, socjologowie, filozofowie, przedstawiciele świata kultury i polityki, m.in. prof. Jerzy Zajdało, wieloletni prawnik Uniwersytetu Gdańskiego, Cezary Łazarewicz, dziennikarz, laureat nagrody NIKE za reportaż „Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka” czy Zdeněk Kühn, sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego Republiki Czeskiej. Koordynatorami projektu są prof. Adam Bodnar oraz dr Filip Cyuńczyk. Wydarzenie ma być platformą do krytycznej refleksji nad ostatnimi dekadami przemian nie tylko w Polsce, ale także w całym regionie.

„Od początku polskiej transformacji władza sądownicza była bacznie obserwowana zwłaszcza przez grupy kwestionujące sens i dorobek polskiej transformacji. Zarzucano jej ochronę przedstawicieli upadłego reżimu, a w wydawanych postanowieniach i wyrokach szukano drugiego dna. Kwestia osądzenia zbrodni komunistycznych stała się paliwem dla wszelkiej maści ruchów kontestatorskich i populistycznych nie tylko w Polsce, lecz także w całej Europie Środkowej” – czytamy na stronie organizatora.

Konferencja jest częścią projektu naukowego finansowanego przez Fundację Konrada Adenauera. Konferencję można śledzić online, po wcześniejszym zgłoszeniu przez formularz dostępny na stronie Uniwersytetu SWPS.

Program:

14 grudnia, sala wystaw czasowych (parter). Język obrad: angielski/polski

15.30–16.00 – Oficjalne otwarcie konferencji:

• Aleksandra Dulkiewicz – Prezydentka Miasta Gdańska,
• David Gregosz – dyrektor Fundacji Konrada Adenauera w Polsce (online),
• Roman Cieślak – rektor Uniwersytetu SWPS (online),
• Basil Kerski – dyrektor ECS,

16.00–17.30 – Panel I: Doświadczenie przeszłości po upadku komunizmu (przewodniczący: Basil Kerski)

• Rola sądów we wprowadzaniu sprawiedliwości tranzycyjnej – Jerzy Zajadło (Uniwersytet Gdański),
• Nieskuteczne rozliczenia z dziedzictwem stanu wojennego: sprawa Grzegorza Przemyka – Cezary Łazarewicz (dziennikarz),
• Stan wojenny, tajni współpracownicy a brak możliwości wprowadzenia sprawiedliwości tranzycyjnej w Polsce (online) – Monika Nalepa (Uniwersytet w Chicago),

17.30–17.45 – Przerwa kawowa,

Panel II: Doświadczenie przeszłości na poziomie międzynarodowym, ponadnarodowym i krajowym (przewodniczący: Tomasz Snarski, Uniwersytet Gdański)

• Odpowiedzialność karna za zbrodnie komunistyczne w Europie Środkowej i Wschodniej z perspektywy Europejskiego Trybunału Praw Człowieka – Michał Balcerzak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu),
• Unia Europejska a sprawiedliwość tranzycyjna – Klaus Bachmann (Uniwersytet SWPS),
• Sędziowie wobec trudnej przeszłości, perspektywa zawodów prawniczych – Paweł Osik (Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie),

19.30–23.59 – Kolacja powitalna.

15 grudnia, sala warsztatowa nr 5 (3 piętro). Język obrad: angielski

9.00–9.30 – Sesja wprowadzająca

• Środkowoeuropejscy sędziowie a doświadczenia przeszłości z perspektywy Niemiec; kilka uwag – Klaus Bachmann (Uniwersytet SWPS),

9.30– 11.00 – Panel I (przewodniczący: Adam Bodnar, Uniwersytet SWPS)

• Rządy prawa jako słabszy element integracji społecznej w państwach postkomunistycznych – Zoltán Fleck (Uniwersytet Loránda Eötvösa),
• Władza sądownicza na Łotwie: eweolucyjny rozwój od prawniczego formalizmu do strażników rządów prawa – Jānis Pleps (Uniwersytet na Łotwie),
• Sędziowskie doświadczenie przeszłości z perspektywy Bułgarii – Daniel Smilov (Uniwersytet w Sofii),

11.00–11.15 – Przerwa kawowa

11.15–12.45 – Panel II (przewodniczący: Zoltán Fleck)

• Osądzenie komunistycznej przeszlości: studium przypadku Czech (online) – Zdeněk Kühn (Uniwersytet Karola w Pradze),
• Rumuński sąd konstytucyjny i jego wpływ na ustawę o ujawnieniu akt Securitate (online) – Andreea Vertes (Uniwersytet Zachodni w Timisoarze),
• Sędziowska "gruba kreska"? Kilka uwag wokół decyzji Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 22/16 – Filip Cyuńczyk (Uniwersytet SWPS),

12.45–13.30 – Przerwa na lunch,

13.30–14.30 – Panel III: Prawnicy w okresie transformacji (przewodniczący: Filip Cyuńczyk)

• Okrągły stół (dedykowany zarówno dla uczestników biorących udział osobiście, jak i online),

14.30–14.45 – Przerwa kawowa,

14.45–15.15 – Prezentacja założeń projektu i informacja o dalszych działaniach – Filip Cyuńczyk (Uniwersytet SWPS),

15.15–15.45 – Uwagi końcowe – Adam Bodnar (Uniwersytet SWPS),